Rau má quê nghèo

Bạn nhắc nhớ, cái hồi còn bé xíu, ở quê vào mùa hè thường theo đám bạn đi nhổ rau má ở ven bờ ruộng.

Rau má mùa hè cằn cỗi, vì chúng đâu có nước, nhưng bù lại thì cọng nào cọng nấy đều chất lượng, khi nấu nước uống ngon phải biết.

Ngày ấy, rau má đúng nghĩa là loài rau dại, vì chẳng ai trồng, chẳng ai chăm sóc. Chúng tự sinh trưởng, đến mùa lại nảy nở, lan dài từng cụm dọc ven bờ ruộng hoặc ở trong vườn.

Mùa hè nào mẹ bạn cũng phơi thật khô một túi rau má dành để hãm nước uống hàng ngày. Mẹ bạn nấu một nồi nước thật to, chờ nguội rồi pha thêm chút đường, lúc nào mua được mấy trăm đồng đá lạnh nữa thì trở thành ly nước mát tuyệt diệu.

Quê bạn chẳng khác quê tôi là bao. Rau má mọc ở quê tôi rất nhiều. Tôi nhớ mùa hè, nắng nóng kinh khủng cũng là lúc người tôi nổi đầy hạt ngứa. Có nhiều cách dân gian được mẹ tôi áp dụng để chữa trị nhưng cuối cùng vẫn chịu đầu hàng.

Nhưng thật kỳ diệu, khi tôi chăm chỉ uống nước rau má thì những hạt ngứa lặn hết lúc nào không hay. Lại nhớ mỗi lần đi chơi đâu về, người đẫm mồ hôi liền chạy tới ấm nước rau má mẹ nấu sẵn để ở thềm nhà rồi rót mấy cốc tu ừng ực. Nước rau má có vị nhân nhẫn, thơm thơm, khi uống đọng lại vị ngọt ở cuống họng. Uống xong người cảm giác sảng khoái vô cùng.

Bạn kể có lần đi nhổ rau má bị say nắng, lăn quay ngay bờ ruộng, đám bạn trong làng nháo nhào lo sợ. Cứ tưởng lần đó bạn sẽ “chừa” nhưng “công cuộc” nhổ rau má mùa hè vẫn tiếp tục. Rau má ngoài phơi dùng hãm làm trà thì dường như ai cũng biết tới món canh rau má mùa hè.

Đợi chờ vài cơn mưa mùa hè rớt xuống, cọng rau má lúc này bớt gầy nhẳng và mập mạp thấy rõ. Mẹ bạn chọn những cọng rau má tươi non nhất dùng để nấu canh. Bạn bảo, nhờ có bát canh rau má mà bữa cơm thêm phần ngon ngọt. Rồi chúng tôi lại cùng thốt lên, nhớ bữa cơm quê vô cùng.

Thao thao chuyện trò cho đến khi bạn khựng lại, nắm lấy tay tôi nói rằng tiếc nhớ ngày xưa và tiếc nhớ cả cánh đồng. Cánh đồng ngày xưa nơi những cụm rau má mọc lan khắp nẻo, bây giờ được nhường lại cho khu công nghiệp về may mặc.

Còn những cánh đồng có chỗ cho rau má chen thì người dân lại sử dụng thuốc trừ sâu bừa bãi, cũng chẳng ai dám nhổ rau má về phơi khô hãm trà hay nấu canh nữa. Thi thoảng có một vài cụm rau má trong vườn thì cả nhà mới có thể dùng. Thấy bạn buồn, tôi cũng rưng rưng.

Ký ức của tôi và bạn, hình như không chỉ có những cụm rau má quê nghèo...