Thận trọng khi trồng cau ồ ạt

Giá cau tăng giảm thất thường

Vào khoảng tháng 9 - 10/2024, cau non bước vào giai đoạn thu hoạch và được thương lái thu mua với giá dao động từ 80 - 94 nghìn đồng/kg, giá tăng gấp 2 - 3 lần so với cùng kỳ năm 2023.

Nhiều nhà vườn trồng cau “trúng mánh” trong mùa vụ vừa qua bởi giá cau cao ngất ngưởng. Tư thương cho biết, thị trường tiêu thụ quả cau non chủ yếu là Trung Quốc, Ấn Độ; hiện có nhu cầu về nguyên liệu rất lớn.

Ông Trương Văn Quan (thôn 1, xã Tiên Lãnh, Tiên Phước) cho biết, ông trồng hơn 1.000 cây cau trong khu vườn rộng 2ha. Sau 5 năm trồng và chăm sóc, hàng trăm cây cau bắt đầu cho thu hoạch, mỗi buồng có trọng lượng từ 8 - 10kg, trung bình mỗi cây cho thu hoạch khoảng 3 - 4 buồng. Với giá bán cau non cho thương lái gần 100 nghìn đồng/kg, ông Quan nhẩm tính, vụ này thu được khoảng 200 triệu đồng.

“Cau non đến thời kỳ thu hoạch, tôi tự dùng cây sào để hái và vặt trái cân bán cho thương lái ở địa phương, còn họ mua về cung cấp đi đâu thì tôi không rõ. Giá cau non tăng đem lại thu nhập ổn định cho gia đình nên tôi rất phấn khởi” - ông Quan chia sẻ.

Giá cau non tăng cao cũng là nguyên nhân khiến nhiều hộ dân ở một số địa phương như Tiên Phước, Duy Xuyên, Núi Thành, Bắc Trà My, Điện Bàn... tự phát chuyển đổi từ các cây trồng khác sang cây cau với số lượng lớn.

Ông Đinh Mười (thôn Xuân Diệm, xã Điện Tiến, Điện Bàn) cho hay, tháng 11/2023, ông mua 500 cây cau non loại quả dài của nhà vườn ở Tiên Phước về trồng xen với cây bưởi trên 1ha đất vườn nhà. Thời điểm đó, ông mua cau non với giá 5 nghìn đồng/cây. Hiện nay, vườn cau của gia đình đang phát triển tươi tốt.

“Đất trong vườn kém dinh dưỡng, trồng hoa màu không hiệu quả nên tôi trồng xen canh cau với cây trồng khác để tạo cảnh quan cho khu vườn. Trồng cau ít công chăm sóc, mùa nắng thì tưới nước, bón phân, cây cau thích hợp trồng nhất là vào mùa mưa” - ông Mười nói.

Ông Nguyễn Văn Thành - Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp hữu cơ Đất Quảng (đóng tại xã Tiên Cảnh, Tiên Phước) thông tin: “Với diện tích hơn 3.000m2, mỗi năm HTX ươm khoảng 100 - 150 nghìn cây cau giống để cung cấp cho người dân toàn huyện và các tỉnh thành khác. Thời gian sinh trưởng của cau giống từ lúc ươm đến khi trồng khoảng 6 tháng.

“Năm 2023, giá cau giống chỉ dao động 5 - 10 nghìn đồng/cây, bán khá chậm vì thị trường tiêu thụ cau non chững lại, dân ít trồng. Còn năm nay, tôi ươm 300 nghìn cây cau non bán với giá từ 10 - 15 nghìn đồng/cây mà vẫn cháy hàng, không đủ nguồn cung ra thị trường” - ông Thành nói.

Không nên tăng diện tích ồ ạt

Theo tìm hiểu của chúng tôi, cau non được thương lái thu mua về cân bán lại cho các chủ vựa để hấp sấy và xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Năm 2024, giá cau tăng mạnh so với các năm trước đây khiến người dân ồ ạt trồng cau dễ dẫn tới cau non cung nhiều hơn cầu.

Thực tế điều này đã xảy ra cách đây 3 năm về trước, khi thị trường Trung Quốc ngừng mua cau non nên giá chạm đáy, chỉ còn 1 - 2 nghìn đồng/kg, thậm chí không có thương lái thu mua, nhiều nhà vườn chặt phá cây cau hoặc để quả khô trên cây.

Hơn nữa, cây cau không phải là cây trồng chính, nông sản chủ lực. Do vậy, người dân cần cân nhắc, tính toán kỹ trước khi trồng loại cây này ồ ạt, bởi đây cũng là loại cây có thời gian phát triển kéo dài từ 3 - 5 năm mới có thể cho thu hoạch.

Theo ngành chức năng, đầu ra trái cau chưa ổn định, chủ yếu tiêu thụ nội địa và xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, nên người dân không nên ồ ạt tăng diện tích mà nên trồng xen canh với các loại cây khác để tránh rủi ro và cho kinh tế cộng hưởng.

Theo Sở NN&PTNT, toàn tỉnh có khoảng 926ha trồng cau, trong đó diện tích trồng mới 92,6ha, diện tích cho thu hoạch 707ha. Nguồn tiêu thụ cau non phụ thuộc vào các nước Trung Quốc, Ấn Độ nên giá cau tăng giảm thất thường.

Để tránh việc được mùa mất giá, được giá mất mùa, ngành nông nghiệp tỉnh đang tính toán giải pháp. Đây mới là năm đầu tăng giá nên cần theo dõi, sau đó đưa ra khuyến cáo người trồng.