Thay đổi từ thói quen của giới trẻ

Một cuộc khảo sát về nhận thức và hành vi người tiêu dùng đối với việc phân loại và tái chế rác thải trên cả nước, do Liên minh tái chế bao bì Việt Nam phối hợp cùng công ty nghiên cứu thị trường và thu thập dữ liệu trực tuyến thực hiện, đã đưa ra những con số cảnh báo về ý thức của “thế hệ gen Z” với môi trường.

Ở nhóm tuổi từ 15 - 24 (thế hệ gen Z), các nhà nghiên cứu đặt tên là “thế hệ vô tư”. Cụ thể, tỷ lệ tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường của gen Z tại Việt Nam, đặc biệt là việc phân loại rác, ý thức về những vấn đề môi trường và tác hại ở nhóm tuổi này vẫn còn thấp.

Có tới 40% người trong độ tuổi này thừa nhận họ chưa quan tâm tới vấn đề môi trường tại địa phương. Yếu tố thời gian hạn chế và tốn chi phí được cho là rào cản lớn nhất đối với nhóm này.

Khi bước chân vào những hàng quán dành cho giới trẻ, mới biết được “thế hệ vô tư” khá thờ ơ trước các vấn nạn môi trường. Họ vẫn sử dụng ly nhựa dùng 1 lần ở các thương hiệu trà sữa, hay cà phê nổi tiếng. Và dù khách ngồi tại chỗ, các cơ sở này vẫn chuộng ly nhựa.

Đối với thực phẩm mang đi, hộp xốp, ly bát dùng 1 lần là phương án tối ưu của người bán. Tại những quầy thực phẩm dọc phố, túi ny lon vẫn là lựa chọn, thức thời theo quan điểm của người bán.

Bắt đầu từ năm 2009, ngày 3/7 hàng năm được chọn là Ngày Quốc tế không sử dụng túi ny lon với mục đích thúc đẩy các giải pháp thân thiện với môi trường trên toàn thế giới… Năm 2024 là năm thứ hai Việt Nam tham gia hưởng ứng Ngày Quốc tế không sử dụng túi ny lon (Bag Free World Initiative).

Thống kê từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi năm cả nước thải ra khoảng 1,8 triệu tấn rác nhựa, trong đó có khoảng hơn 30 tỷ túi nilon.

Trong khi đó, con số từ Hiệp hội Nhựa Việt Nam cho thấy, lượng chất thải nhựa và túi ny lon ở Việt Nam khoảng 8% - 12% chất thải rắn sinh hoạt nhưng chỉ có khoảng 11% - 12% được xử lý, tái chế, số còn lại chủ yếu là chôn lấp, đốt và thải ra ngoài môi trường.

Tại các đô thị, lượng túi ny lon được tiêu thụ khoảng 10,48 - 52,4 tấn/ngày; trong số này chỉ khoảng 17% số túi ny lon được thường xuyên tái sử dụng.

Tại Quảng Nam, dù UBND tỉnh có công văn về tăng cường quản lý, phân loại rác thải tại nguồn, thu hồi, tái chế, tái sử dụng rác thải, giảm thiểu rác thải nhựa trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, nhưng thực tế, rất ít đơn vị thực hiện được yêu cầu này.

Theo đó, ngoài yêu cầu người lao động tại cơ quan, đơn vị thực hiện phân loại rác thải; không sử dụng túi ny lon khó phân hủy và đồ nhựa dùng một lần tại công sở, hội nghị, UBND tỉnh yêu cầu các cơ quan, đơn vị thực hiện phân loại rác thải tại nguồn ngay tại công sở.

Ngoài ra, tại đô thị, các trung tâm thương mại, siêu thị, khách sạn, nhà hàng không cung cấp miễn phí túi ny lon, đồ nhựa dùng một lần cho khách hàng.

Tuy nhiên, điều này rất khó thành hiện thực, nếu người tiêu dùng vẫn còn đồng tình với cách kinh doanh sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần.

Với giới trẻ, họ là nhóm người có ảnh hưởng lan tỏa tới cộng đồng, do đó, để truyền cảm hứng và thúc đẩy hành động bảo vệ môi trường, cần thiết phải nâng cao hiểu biết và nhận thức về môi trường của họ.