Trở lực ở vùng động lực Nam Quảng Nam

Áp lực “khổng lồ”

Báo cáo tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND huyện Núi Thành - Lê Văn Sinh cho hay, trên địa bàn hiện có khoảng 95 dự án cần giải phóng mặt bằng (GPMB), khối lượng công việc khổng lồ trong khi nguồn lực quá hạn chế.

“Huyện đã báo cáo nhiều lần nhưng biên chế khó tăng và mới đây còn giảm xuống 5%, huyện phải giảm 5 biên chế. Công việc quá tải, nhiều dự án của huyện kéo dài 5 năm chưa thực hiện được, song phải để đó, dành nguồn nhân lực cho các dự án động lực của tỉnh” - ông Sinh nói.

Lãnh đạo UBND huyện Núi Thành cho biết, một số kết quả tích cực được ghi nhận, tuy nhiên khó khăn chưa thể giải quyết dứt điểm. Tiến độ GPMB một số dự án còn chậm so với kế hoạch đề ra.

Tính riêng tại xã Tam Anh Nam, dự án đường trục chính Tam Hòa nối từ quốc lộ 1 đến đường Võ Chí Công và ĐT613B đoạn qua xã này, địa phương đang hoàn thiện hồ sơ trình UBND huyện ban hành thông báo thu hồi đất với 130 thửa, diện tích hơn 40.000m².

Vướng mắc nảy sinh khi có 14 thửa đã được Sở TN-MT cấp giấy chứng nhận dồn điền đổi thửa, nhưng thực tế tên chủ sử dụng đất được ghi trên giấy sai hoàn toàn so với hiện trạng.

Cũng tại xã Tam Anh Nam, trong phạm vi dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng Khu công nghiệp THACO Chu Lai (451ha) còn khoảng 29,18ha đất nông nghiệp là đất công ích (thường gọi đất 5%).

Ngày 18/3/2024, UBND xã Tam Anh Nam có báo cáo gửi UBND huyện về kết quả rà soát, tổng hợp số liệu diện tích đất công ích. Theo đó, diện tích đất do UBND xã đứng tên, quản lý chiếm hơn 14%, vượt quá xa so với con số 5% tổng diện tích 3 loại đất (đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản) được phép quản lý theo quy định.

Vướng mắc, nên dự án bị ảnh hưởng lớn đến tiến độ. Từ xã biển Tam Quang, Tam Tiến ngược lên Tam Trà, rất nhiều dự án bị chậm do vướng GPMB...

Ông Trương Văn Trung - Phó Chủ tịch UBND huyện Núi Thành cho hay: “Trên địa bàn có quá nhiều dự án, mỗi dự án lại có các thửa đất mang hồ sơ kiện tụng khác nhau, thì không biết bao giờ mới giải quyết xong. Đối với các dự án giao thông, nhiều thửa bị vướng nằm cách nhau từng đoạn, không thể nào triển khai thi công”.

Hy vọng cải thiện từ luật đất đai

Bí thư Huyện ủy Núi Thành - Nguyễn Tri Ấn nói, là vùng động lực trọng điểm của tỉnh, thời gian qua Núi Thành đã đón nhiều nhà đầu tư, xúc tiến nhiều dự án lớn, hình thành khu công nghiệp, các nhà máy lớn với hạ tầng ngày một cải thiện. Nhưng công việc kéo theo đó cũng ngày càng lớn.

“Dự án nào cũng gấp, cũng quan trọng, tỉnh chỉ đạo thường xuyên liên tục, cấp dưới cũng phải làm việc liên tục, song vẫn có nhiều dự án chậm tiến độ, ảnh hưởng lớn đến quá trình đầu tư xây dựng. Quá trình làm công tác bồi thường, GPMB hết sức quan trọng trong thu hút đầu tư nhưng khó khăn về thể chế, đời sống người dân đảo lộn, rủi ro cho quản lý nhà nước.

Địa phương bây giờ đang tính toán tháo gỡ khó khăn, vấn đề là thời gian hoàn thành. Ngoài ra cũng phải dự lường cho tương lai về pháp lý. Muốn đi nhanh, có thể có cơ chế giải quyết trong thẩm quyền hiện nay, nhưng vài năm sau xuất hiện dự án mới, liệu có tiếp tục gỡ được hay không?” - ông Ấn đặt vấn đề.

Theo Phó Giám đốc Sở TN-MT Nguyễn Trường Sơn, từ 1/8 Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành. Chính phủ cũng đã ban hành các Nghị định số 88, 101, 102 và trước đó là Nghị định số 71 cụ thể hóa các điều khoản của Luật đất đai. Những nội dung này có thể áp dụng ngay, trừ một số nhiệm vụ giao UBND và HĐND cấp tỉnh ban hành.

“Đối với tái định cư, toàn bộ gia đình khó khăn đều có thể cho nợ, đến khi nhận quyền sử dụng đất, giá đất sẽ tính từ thời điểm ghi nợ. Chúng tôi dự kiến đầu tháng 9 tới ban hành để các địa phương khớp nối và tiếp tục thực hiện.

Giá đất ở khu tái định cư sẽ thực hiện theo bảng giá đất, những khu vực chưa làm giá đất phải sớm phê duyệt để cập nhật bảng giá đất giai đoạn 2020 - 2025, làm căn cứ cho việc bố trí tái định cư. Giá đất tái định cư được tính tại thời điểm có quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, tái định cư, sẽ giải quyết được câu chuyện nợ dai dẳng lâu nay của Núi Thành.

Về đất công ích 5%, sở sẽ báo cáo Bộ TN-MT để xin ý kiến giải quyết và sắp đến sẽ đưa ra bàn bạc. Hiện nay Chính phủ đã bỏ khung trần, các địa phương sẽ đẩy giá đất lên cao, sẽ ổn hơn về bảng giá đất, tránh sai sót, sai phạm trong suốt thời gian vừa qua” - ông Nguyễn Trường Sơn thông tin.

Phải có cách làm trọng điểm

Những vấn đề lớn trong GPMB ở Núi Thành được Bí thư Tỉnh ủy Lương Nguyễn Minh Triết nêu cụ thể. Bao gồm: thiếu nhân sự thực hiện công tác chuyên môn, cơ chế tài chính, đất công ích, đất thổ cư (đất chữ T), hướng dẫn bồi thường các loại đất, hỗ trợ con vật nuôi (đặc biệt là thủy sản), chậm quy hoạch bố trí tái định cư và nghĩa trang, chồng lấn trong quy hoạch, tâm lý cán bộ e ngại và chưa thực sự quyết liệt trong phối hợp, xử lý một số trường hợp chây ì trong GPMB.

Bí thư Tỉnh ủy khẳng định, công tác GPMB là nhiệm vụ trọng tâm nhất của Núi Thành hiện nay, phải xem đó là căn cứ đánh giá cán bộ trong thời gian sắp tới và nhiệm kỳ tiếp theo.

Thường vụ Huyện ủy phải phân công theo dõi từng dự án, đánh giá sự tham gia của từng đồng chí Thường vụ trong dự án đó, trực tiếp làm việc ở một số nơi, không phải cái gì cũng qua giấy tờ. Tỉnh giữ quan điểm công trình trọng điểm phải có cách làm trọng điểm, điều động, tăng cường cán bộ, chủ động linh hoạt, sáng tạo trong điều hành và không trông chờ.

“Việc cần làm là xây dựng lộ trình công việc phục vụ GPMB, công khai minh bạch và phải quyết liệt cưỡng chế một số trường hợp, không để hình thành thói quen chây ì đòi lợi ích, tạo ra sự không công bằng giữa người chấp hành đi trước và người chây ì.

Trong đó, ưu tiên một số dự án trọng điểm. UBND tỉnh, các sở, đặc biệt là Sở TN-MT phải hỗ trợ để tháo gỡ khó khăn cho Núi Thành, thống nhất cách làm cho các địa phương trong toàn tỉnh” - Bí thư Tỉnh ủy Lương Nguyễn Minh Triết yêu cầu.

Đã có giải pháp, quyết tâm cũng đã được khẳng định, hy vọng những tâm tư sẽ được đặt xuống, vì tương lai của cả một vùng động lực...