Zalo Báo Quảng NamGửi bình luận
Thế trận của địch ở Quảng Nam và Quảng Đà đang rối tung, bị phá vỡ từng mảng thì sáng 29/7/1974 Sư đoàn 304 của ta bất ngờ nổ súng tiến công Thượng Đức (Đại Lộc).
Chi khu quận lỵ Thượng Đức được xem là “cánh cửa thép” khi Mỹ -ngụy xây dựng nơi đây thành cụm cứ điểm với hệ thống 35 lô cốt lớn và hầm ngầm bằng bê tông cốt thép hai tầng, hàng trăm lô cốt tiền duyên, ụ súng nửa chìm, nửa nổi. Khi bị tấn công, Thượng Đức được hỏa lực các trận địa pháo ở Ba Khe, động Hà Sống, Núi Lở trực tiếp chi viện.
Ngoài ra, các trận địa pháo tầm xa và pháo cơ động của Sư đoàn 3 ngụy từ 65 -70 khẩu và máy bay từ Đà Nẵng lên chi viện. Lực lượng tại chỗ và ứng cứu giải tỏa của địch đông, vào thời điểm chiến đấu có khoảng 16 nghìn tên.
Phá vỡ “cánh cửa thép”
Năm giờ sáng 29/7/1974, hai phát pháo hiệu trùm lên căn cứ Thượng Đức, quân ta phát lệnh tấn công với quyết tâm: Chiến dịch này phải thắng cả quân sự lẫn chính trị. Quân sự là diệt gọn địch. Chính trị là giải phóng hơn một vạn dân trong khu dồn.
Sau một ngày chiến đấu ác liệt, bộ đội chủ lực của ta đã diệt được cứ điểm Ba Khe, bao vây cứ điểm động Hà Sống; công binh sư đoàn bố trí vật cản trên sông Vu Gia.
Tiểu đoàn 10 của tỉnh tiến công diệt đồn Gò Cấm, làm chủ thôn 12 đến thôn 15 xã Đại Lãnh; Tiểu đoàn 1 tiêu diệt địch ở phía nam sông Vu Gia.
Như vậy, ta đã tạo được thế bao vây chốt chặn vững chắc ở phía đông nam quận lỵ Thượng Đức. Riêng cứ điểm Thượng Đức, lực lượng tiến công của ta gặp khó khăn, Bộ Chỉ huy chiến dịch quyết định áp dụng chiến thuật bao vây đánh lấn.
Trong khi địch còn lo ứng phó ở mặt trận Thượng Đức đang diễn ra quyết liệt, đồng thời quân ứng cứu cho Nông Sơn - Trung Phước bị sa lầy ở An Hòa - Đức Dục, thì ngày 31/7/1974, Trung đoàn 38 chủ lực Quân khu tiến công tuyến phòng thủ của địch ở Quế Sơn. Phối hợp với quân chủ lực, các Tiểu đoàn 70 và 74 của tỉnh nổ súng đánh chiếm cụm cứ điểm Gia Mốc Xa, sau đó phát triển tiêu diệt hai chốt Hòn Mân, Dương Dẻ.
Ngày 1/8/1974, bằng trận kết hợp xung hỏa lực, ta tiêu diệt gọn đồn Hòn Giang. Ngay hôm sau, Tiểu đoàn 70 và 74 tiếp tục tấn công Hòn Vông, Núi Đất, hoàn toàn làm chủ trận địa chỉ sau hơn một giờ chiến đấu…
Trở lại Thượng Đức, sau 10 ngày chiến đấu quyết liệt, đến 7/8/1974 Sư đoàn 304 làm chủ hoàn toàn chi khu Thượng Đức. Quân địch hầu hết bị tiêu diệt và bị bắt sống; số còn lại tháo chạy bị sa vào thế trận đón lõng của Tiểu đoàn 10 bộ đội địa phương Quảng Đà. Tiểu đoàn 1 chặn đánh tàn quân tại thôn Hà Vi, bắt sống được một số, trong đó có tên Vũ Trung Tín - đại úy, chỉ huy phó chi khu Thượng Đức.
Thượng Đức - “cánh cửa thép” của địch ở phía tây nam Đà Nẵng bị tiêu diệt làm chấn động quân địch trên khắp chiến trường Quảng Nam - Quảng Đà. Trong khi đó tại khu chiến An Hòa - Đức Dục, Trung đoàn 1 Sư đoàn 2 vây đánh Liên đoàn biệt động quân 12, diệt gọn 6 đại đội, 3 tiểu đoàn.
Lực lượng cơ động của quân khu 1 ngụy không đủ sức phản kích tái chiếm Nông Sơn - Trung Phước và Thượng Đức. Đà Nẵng bị uy hiếp nghiêm trọng, địch quyết định tung Sư đoàn dù - lực lượng tổng dự bị chiến lược vào khu chiến, quyết tái chiếm Thượng Đức. Ngày 10/8/1974, quân dù địch bắt đầu triển khai, chuẩn bị bàn đạp tiến công.
“Phép thử” so sánh lực lượng
Để tạo thế liên hoàn bảo vệ Thượng Đức từ xa, các đơn vị chủ lực và bộ đội địa phương tỉnh tiếp tục tiêu diệt các đồn Gò Đình, Lộc Quang, Hà Nha, Lâm Phụng, Bàn Tân, động Hà Sống (nay thuộc xã Đại Đồng, giáp với Ba Khe, Đại Lãnh, Đại Lộc). Đồng thời Bộ Tư lệnh chiến dịch chuyển Sư đoàn 304 từ tiến công sang giai đoạn phòng ngự, đánh địch phản kích.
Những ngày cuối tháng 8/1974, Sư đoàn dù địch lao vào khu chiến Thượng Đức; nơi đây trở thành chiến trường để bộ đội chủ lực của ta đọ sức với quân chủ lực tinh nhuệ ngụy. Các điểm cao 1062, 283, 126 là nơi biểu lộ sức mạnh của đôi bên.
Ngày 25/8/1974, Bộ Tư lệnh Quân khu quyết định kết thúc chiến dịch tiến công, chuyển sang làm nhiệm vụ thường xuyên đánh địch giải tỏa lấn chiếm bảo vệ vùng giải phóng.
Riêng Sư đoàn 304 xây dựng thế trận phòng ngự, kết hợp với cơ động kiên quyết đánh bại quân dù của địch, giữ vững Thượng Đức. Trung đoàn 36 phòng giữ khu chiến Nông Sơn - Trung Phước. Trung đoàn 38 có nhiệm vụ tiếp tục đánh địch giữ vững vùng mới mở ra ở tây Quế Sơn.
Sau hai tháng tham chiến, các lữ đoàn dù của địch không tái chiếm được mục tiêu mà còn bị thiệt hại nặng nề, thương vong gần 3.000 tên. Thất bại, chúng điều thêm Lữ đoàn dù 2 đang trấn ải ở Trị - Thiên vào tăng cường cho mặt trận Thượng Đức.
Ngày 10/11/1974, địch sử dụng 9 tiểu đoàn dù và tiểu đoàn biệt động quân số 78, chia thành hai thê đội (bộ phận của đội hình chiến đấu, được bố trí thành nhiều tuyến trước sau theo hình bậc thang - NV) tiến công lên điểm cao 1062 và các mỏm đồi xung quanh.
Nhưng với thế trận phòng ngự liên hoàn vững chắc, kết hợp với lực lượng cơ động của ta mạnh, các cuộc tiến công của địch đều thất bại. Bọn chúng buộc phải dùng Sư đoàn dù thiết lập tuyến ngăn chặn mới để bảo vệ căn cứ liên hợp quân sự Đà Nẵng.
Quân dù thất bại ở Thượng Đức gây tâm lý hoang mang ngao ngán trong ngụy quân, ngụy quyền. Đồng thời cổ vũ mạnh mẽ phong trào chiến tranh du kích, phong trào đấu tranh chính trị và công tác binh địch vận trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, Quảng Đà. Thắng lợi ở Nông Sơn - Trung Phước - Thượng Đức giúp ta rút ra kết luận quan trọng: Các lực lượng vũ trang ta đã mạnh hơn địch, thế trận của ta đã hơn hẳn địch.
-----------------------
Bài 3: Đòn choáng váng ở Tiên Phước
