Tuyến đường sắt qua Quảng Nam và những nỗi lo mất an toàn

Nhiều vi phạm

Lúc 9 giờ 53 phút ngày 17/2/2025, đoàn tàu khách SE21 đang chạy hướng Đà Nẵng - TP.Hồ Chí Minh, khi đến lý trình đường sắt km890+420 (địa phận thị trấn Núi Thành, huyện Núi Thành) thì bị ném đá làm vỡ kính cửa sổ toa xe...

Ngày 20/2/2025, Xí nghiệp thông tin, tín hiệu Quảng Nam - Đà Nẵng kiểm tra phát hiện một đơn vị điện lực thi công dựng cột điện tại vị trí tuyến đường ĐT609 (thôn Nông Sơn, xã Điện Phước, thị xã Điện Bàn) đã vi phạm “phạm vi bảo vệ đường dây và cột thông, tín hiệu đường sắt”.

Hai vụ việc nêu trên chỉ là ví dụ điển hình cho một số hành vi vi phạm an toàn công trình, an toàn chạy tàu tuyến đường sắt Hà Nội - TP.Hồ Chí Minh, đoạn qua Quảng Nam dài 91,5km. Mỗi năm, nhiều vụ xây dựng vi phạm hành lang an toàn xảy ra, ảnh hưởng tầm nhìn của lái tàu, tác động xấu kết cấu hạ tầng công trình.

Đại diện Công ty CP Đường sắt Quảng Nam - Đà Nẵng cho hay, những tháng đầu năm 2025, đơn vị đã phát hiện 25 trường hợp xây dựng công trình trong phạm vi bảo vệ và hành lang ATGT đường sắt thuộc địa bàn Quảng Nam.

Theo ông Hoàng Hải - Phó Giám đốc Công ty CP Đường sắt Quảng Nam - Đà Nẵng, Quảng Nam hiện có tổng cộng 59 đường ngang (trong đó 24 đường ngang có gác, 35 đường ngang cảnh báo tự động có cần chắn tự động).

Đáng lo là còn đến 51 lối đi tự mở băng qua đường sắt (đường ngang bất hợp pháp). Trong đó, UBND tỉnh đã trích kinh phí bố trí người chốt gác tại 9 lối đi tự mở đông người qua lại. Tại những lối đi tự mở khác, người dân điều khiển phương tiện, dắt gia súc không chú ý quan sát bất ngờ băng qua, gặp tàu đang chạy đến gây tai nạn...

Đại diện doanh nghiệp này cũng cho biết thường xuyên chủ động phối hợp với chính quyền địa phương các cấp thực hiện rào xóa bỏ các lối đi tự mở. Mở lớp tập huấn nghiệp vụ cho các nhân viên làm nhiệm vụ cảnh giới tại các lối đi tự mở do địa phương quản lý; trang bị sổ sách, dụng cụ phòng vệ cho các điểm cảnh giới.

Quý I/2025, đơn vị phối hợp với xã Tam Nghĩa (Núi Thành) xóa bỏ 2 lối đi tự mở mới phát sinh. Đáng nói, có lối đi tự mở đã rào xóa bỏ nhưng bị người dân phá dỡ để tiếp tục đi qua. Điển hình là lối đi tự mở lý trình km827+510 (Duy Trung, Duy Xuyên) rào xóa bỏ tháng 9/2024, nay bị người dân phá dỡ.

Nỗi lo thường trực

Theo thống kê của Ban ATGT tỉnh Quảng Nam, năm 2023, toàn tỉnh xảy ra 2 vụ tai nạn giao thông đường sắt khiến 1 người chết, 1 người bị thương. Năm 2024 xảy ra 4 vụ làm 3 người tử vong, bị thương 1 người. Còn quý I/2025, địa bàn tỉnh xảy ra 1 vụ làm 1 người bị thương. Nguyên nhân được xác định là nạn nhân đi xe máy băng qua đường sắt tại lối đi tự mở thiếu chú ý quan sát.

Ông Nguyễn Văn Khuyến - Phó Giám đốc Chi nhánh khai thác đường sắt Nghĩa Bình cho biết, thời gian đến sẽ tiếp tục duy trì công tác phối hợp với các đơn vị đường sắt, Ban ATGT các địa phương có đường sắt đi qua để kiểm tra, xử lý vi phạm hành lang ATGT, không để tái diễn hoặc phát sinh thêm lối đi tự mở.

Đặc biệt, đơn vị phối hợp đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Quyết định số 2044, ngày 30/7/2020 của UBND tỉnh về phê duyệt phương án đảm bảo ATGT tại các điểm giao cắt giữa đường bộ - đường sắt theo Quyết định số 358 ngày 10/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ, Văn bản số 796 ngày 17/02/2023 của UBND tỉnh Quảng Nam...

Một cán bộ ngành cho rằng, đã đến lúc cơ quan chức năng và địa phương xử lý nghiêm vi phạm hành lang an toàn, phá dỡ rào chắn, mở lối đi tự mở và các hành vi nguy hiểm khác đe dọa an toàn chạy tàu theo luật định.

Ông Hoàng Hải kiến nghị, những tồn tại qua kiểm tra liên ngành rất cần được UBND tỉnh, Ban ATGT tỉnh, Sở Xây dựng và các địa phương có đường sắt đi qua quan tâm triển khai. Đó là, xóa bỏ ngay các lối đi tự mở dưới đây vì đã có đường gom hoặc lối đi khác: Km872+280 (xã Tam Xuân 2, Núi Thành); km889+050 (thị trấn Núi Thành); km887+930 và km888+080 (thị trấn Núi Thành).

Ngành đường sắt cũng kiến nghị cấp thẩm quyền cho tổ chức chốt gác để đảm bảo an toàn tại các lối đi tự mở hiện có lưu lượng lớn người, phương tiện qua lại. Bao gồm, lý trình km825+520 (xã Duy Sơn, Duy Xuyên), km858+550 (xã Tam An, Phú Ninh), km872+280 (xã Tam Xuân 2), km889+050 (thị trấn Núi Thành) khi chưa xóa bỏ được.

Cục Đường sắt Việt Nam, Tổng Công ty đường sắt Việt Nam cần triển khai các biện pháp quản lý, giảm, xóa bỏ các lối đi tự mở theo quy định tại Nghị định số 65 ngày 12/5/2018 của Chính phủ quy định chi tiết hướng dẫn thi hành Luật Đường sắt. Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh, công an các xã có đường sắt đi qua tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm tại các đường ngang giao cắt với đường sắt.