Để xây dựng thành công nông thôn mới ở huyện nghèo Bắc Trà My, các địa phương tùy theo điều kiện thực tế đã xây dựng kế hoạch, lộ trình thực hiện phù hợp, chú trọng nhân rộng các mô hình, điển hình, nhân tố mới trong phong trào này.
Nhân dân tiên phong
Khi xã Trà Đông (Bắc Trà My) phát động xây dựng khu dân cư nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu tại thôn Phương Đông, gia đình ông Đỗ Tấn Tiên tiên phong chỉnh trang khuôn viên từ nhà ra ngõ. Khi được hỗ trợ 80 gốc bưởi da xanh, ông Tiên đã nghiên cứu kỹ cách chăm sóc để cây phát triển tốt.
Khu vườn nhà được ông cải tạo, chặt bỏ cây tạp, làm đất để trồng bưởi. Đặc biệt, ông Tiên chú trọng sản xuất thế nào để đạt năng suất cao, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, tạo được thương hiệu trái cây Trà Đông.
Ông Tiên nói: “Xong công việc trong vườn thì tôi làm lại tường rào cổng ngõ sao cho đẹp. Mỗi gia đình đều chung tay mới xây dựng được mô hình NTM kiểu mẫu”.
Ngoài ông Tiên, hơn 50 hộ dân khác trong thôn Phương Đông cũng đã tổ chức sắp xếp bố trí chuồng trại chăn nuôi của gia đình mình đảm bảo theo quy trình kỹ thuật, an toàn vệ sinh môi trường, cải tạo và trồng cây ăn quả, xây dựng mới tường rào cổng ngõ.
Với xã nghèo như Trà Giáp, phần lớn hộ dân là đồng bào các dân tộc thiểu số, xã chọn việc phát triển mô hình kinh tế rừng với loại cây chủ lực là quế để từng bước đưa đời sống người dân khá hơn, từng bước tiến tới xây dựng xã NTM.
Toàn xã Trà Giáp hiện nay có 90ha quế bản địa với 101 hộ dân tham gia trồng quế. Tính riêng trong năm 2024, thu nhập nguồn lợi từ trồng rừng của xã đem lại khoảng 1,5 tỷ đồng. Người dân tự tay ươm giống quế bản địa có chất lượng tinh dầu cao để trồng trên các nương rẫy.
Đáng chú ý, HTX Sản xuất nông sản và dược liệu Bản Boa (thôn 2, xã Trà Giáp) đã liên kết với người dân đảm bảo đầu ra sản phẩm ổn định. Từ các nguồn hỗ trợ vay vốn của chương trình xây dựng NTM, HTX đã mở rộng sản xuất, thu mua nguồn nguyên liệu tại chỗ của đồng bào trên địa bàn huyện.
Nguồn nguyên liệu tự nhiên tại chỗ khá đa dạng với nhiều sản phẩm từ các loại cây dược liệu của địa phương, trong đó quế Trà My được chế biến thành các loại tinh dầu thảo dược và gia vị cung cấp cho các nhà hàng, công ty dược đông y ở các thành phố lớn. Nhiều cơ sở, doanh nghiệp lớn còn thu mua quế ống tại HTX xuất khẩu sang thị trường Ấn Độ.
Phấn đấu giữ và nâng chuẩn
Trà Đông là địa phương đạt chuẩn xã NTM của huyện Bắc Trà My. Những năm gần đây, diện mạo nông thôn miền núi có nhiều khởi sắc. Cơ sở hạ tầng tại địa phương được đầu tư, đáp ứng nhu cầu của nhân dân.
Theo lãnh đạo UBND xã Trà Đông, gần đây hộ nghèo, hộ cận nghèo ở địa phương giảm qua từng năm. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện. Nhiều ngôi nhà mới khang trang, “xanh, sạch, đẹp” của người dân hình thành từ chính các phong trào phát động của địa phương.
Ông Trịnh Quốc Lĩnh - Chủ tịch UBND xã Trà Đông thông tin, trong năm 2024, địa phương đã hoàn thành việc giữ chuẩn và duy trì 3 tiêu chí bị rớt trong năm 2023 là tiêu chí số 1 về quy hoạch, tiêu chí số 11 về nghèo đa chiều, tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất.
Xã cũng đã hoàn thành 2 sản phẩm OCOP đạt 3 sao, hỗ trợ, động viên nhân dân xây dựng các sản phẩm nông nghiệp đạt tiêu chuẩn VietGAP. Xã đã xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình xây dựng NTM đến năm 2025.
Ông Lĩnh cho biết: “Để giữ chuẩn và nâng chuẩn xây dựng xã NTM với các xã miền núi là một thách thức lớn, quan trọng nhất vẫn là từ ý thức xây dựng NTM trong nhân dân.
Địa phương sẽ tiếp tục tuyên truyền về chính sách xây dựng NTM, lồng ghép các nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia để thúc đẩy phát triển sản xuất, xây dựng mô hình, xây dựng đời sống mới trong nhân dân. Làm sao để mỗi người dân đều ý thức đó là công cuộc của toàn dân, mỗi người dân là chủ thể trong xây dựng NTM theo phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm”.
Theo số liệu từ UBND huyện Bắc Trà My, đến nay toàn huyện đạt 185 tiêu chí, bình quân đạt 15,42 tiêu chí/xã, duy trì và nâng chuẩn đối với 3 xã đã công nhận đạt chuẩn giai đoạn 2016 - 2020; có 5/12 xã đạt từ 15 tiêu chí trở lên, không còn xã dưới 12 tiêu chí; duy trì và nâng chuẩn 4 thôn NTM kiểu mẫu đã công nhận đạt chuẩn giai đoạn 2016 - 2020, đạt thêm 1 thôn NTM kiểu mẫu, nâng số thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu là 32/40 thôn trong toàn huyện.
Để tiếp tục thực hiện tốt các tiêu chí NTM và NTM nâng cao, ngoài kinh phí đầu tư của Nhà nước thì sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân có vai trò lớn. Phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” đã dần phát huy hiệu quả và cần được tiếp tục lan tỏa để tạo sự kết nối, nâng cao tinh thần trách nhiệm, giúp nhiều thôn, nóc miền núi có diện mạo mới, đời sống nhân dân phát triển hơn.