Xây dựng nông thôn mới, Quảng Nam nâng cao chất lượng tiêu chí văn hóa

Xây dựng văn hóa nông thôn lành mạnh

Ông Mai Ký - Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa - gia đình (Sở VH-TT&DL) cho biết, qua gần 15 năm thực hiện, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) đã đạt nhiều thành tích đáng ghi nhận trên lĩnh vực văn hóa.

Bằng nhiều nguồn lực từ ngân sách nhà nước và xã hội hóa, ngành văn hóa đã từng bước hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, đặc biệt là xây dựng Trung tâm VH-TT xã gắn với tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa.

Đồng thời tăng cường tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao quần chúng, tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người ở mọi lứa tuổi được vui chơi giải trí, học tập thường xuyên, học tập suốt đời; phổ biến kiến thức và sáng kiến kinh nghiệm trong sản xuất, góp phần giảm nghèo bền vững.

Một số xã mạnh dạn và quyết tâm đăng ký xây dựng xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu nổi trội về văn hóa, nổi trội về du lịch. Công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội, xây dựng môi trường văn hóa nông thôn lành mạnh, duy trì hoạt động thường xuyên các lễ hội truyền thống, công nhận và có cơ chế hỗ trợ các làng nghề truyền thống được quan tâm.

“Đặc biệt nhiều địa phương tập trung đẩy mạnh phát triển du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, du lịch nông thôn trên cơ sở khai thác, phát huy lợi thế tiềm năng về cảnh quan thiên nhiên, danh lam thắng cảnh, yếu tố độc đáo của văn hóa cộng đồng, văn hóa vùng miền, hình thành sản phẩm đặc trưng để phát triển du lịch. Qua đó nâng cao năng lực quản lý, tổ chức khai thác và hưởng lợi của cộng đồng dân cư, góp phần xây dựng NTM thực chất và bền vững” - ông Mai Ký cho biết.

Ông Tào Viết Hải - Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL nói: “Việc thực hiện các tiêu chí văn hóa trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu đã tạo ra cơ hội để xây dựng hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa ở cơ sở.

Đồng thời đa dạng hóa các loại hình sinh hoạt, thực hành di sản văn hóa, lễ hội, bảo tồn, gìn giữ các giá trị văn hóa dân tộc; duy trì, gắn kết các hoạt động văn hóa và thể thao truyền thống trong cộng đồng dân cư, hình thành môi trường văn hóa nông thôn lành mạnh”.

Thực hiện nhiều giải pháp

Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn tồn tại những hạn chế, nghịch lý trong quá trình xây dựng và thực hiện tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa và tiêu chí văn hóa trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh.

Quy mô diện tích cơ sở vật chất văn hóa một số nơi chưa đảm bảo, thiết chế văn hóa còn chắp vá, thiếu đồng bộ. Trang thiết bị, khánh tiết, dụng cụ tập luyện lắp đặt ở các xã, thôn chưa nhiều, một số nơi còn sơ sài, cũ kỹ và hư hỏng.

Người làm việc tại thiết chế văn hóa, cộng tác viên, hướng dẫn viên còn ít, chưa vững chuyên môn nên lúng túng trong tổ chức các hoạt động nhằm phát huy hiệu quả thiết chế văn hóa.

“Đặc biệt tình trạng “rớt chuẩn” các tiêu chí văn hóa vẫn xảy ra. Việc thực hiện chỉ tiêu có ít nhất 70% thôn văn hóa 3 năm liên tục còn gặp nhiều khó khăn ở các địa phương.

Tình trạng mất an ninh trật tự, tệ nạn xã hội, ô nhiễm tiếng ồn ở nông thôn có dấu hiệu gia tăng. Việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước cũng như thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội một số nơi chưa tốt. Du lịch nông nghiệp, nông thôn vẫn còn nhiều hạn chế, hiệu quả mang lại chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế…” - ông Mai Ký cho biết.

Ông Tào Viết Hải cho rằng, để tiếp tục phát huy nâng cao hiệu quả thực hiện các tiêu chí văn hóa trong xây dựng NTM, thời gian đến các địa phương tiếp tục hoàn thiện hệ thống thiết chế và hoạt động văn hóa, thể thao ở nông thôn. Nâng cao chất lượng đời sống văn hóa, gắn xây dựng NTM với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”…

“Sở VH-TT&DL sẽ cùng các sở ngành, địa phương nghiên cứu có những sửa đổi phù hợp các chỉ tiêu, tiêu chí về văn hóa trong Bộ tiêu chí NTM các cấp giai đoạn 2022 - 2025 và những năm tiếp theo.

Trước mắt, năm 2025 tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh Nghị quyết Quy định mức hỗ trợ một số hoạt động văn hóa cơ sở và lắp đặt thiết bị, dụng cụ luyện tập thể dục thể thao ngoài trời trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2025 - 2030 và Nghị quyết quy định mức hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà làng truyền thống và trang bị cồng chiêng, trống cho các thôn, tổ dân phố vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2026 - 2030” - ông Tào Viết Hải cho biết.