Xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững ở Quế Sơn: Nhiều thành quả, lắm gian nan

Những thành quả lớn

Năm 2011, xã Quế Phú (Quế Sơn) phát động xây dựng nông thôn mới (NTM). Qua rà soát, thời điểm đó địa phương chỉ đạt 2/19 tiêu chí là hệ thống chính trị - tiếp cận pháp luật và quốc phòng - an ninh.

Trong giai đoạn 2011 - 2018, bằng nhiều kênh vốn huy động, Quế Phú đầu tư 61 tỷ đồng thực hiện nhiều phần việc của chương trình này. Đến cuối năm 2018, Quế Phú hoàn thành tất cả 19 tiêu chí theo quy định của trung ương và được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn xã NTM.

Sau khi đạt chuẩn xã NTM năm 2018, Quế Phú được UBND tỉnh chọn là một trong những địa phương thực hiện điểm mô hình xã NTM nâng cao. Từ năm 2018 - 2020, Quế Phú tiếp tục đầu tư khoảng 60 tỷ đồng cho chương trình NTM. Ngày 11.6.2021, UBND tỉnh có Quyết định số 1585 công nhận Quế Phú đạt chuẩn xã NTM nâng cao năm 2020.

Ông Nguyễn Hoa - Phó Chủ tịch UBND xã Quế Phú chia sẻ: “Từ khi được công nhận đạt chuẩn xã NTM nâng cao năm 2020 đến nay, địa phương đầu tư thêm 16 tỷ đồng để xây dựng hạ tầng giao thông, cơ sở vật chất văn hóa, hỗ trợ nhân dân phát triển sản xuất... nhằm nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM”.

Ông Lê Quang Khánh - Bí thư Đảng ủy xã Quế Phú cho biết, mặc dù đối mặt với rất nhiều khó khăn do dịch Covid-19, thiên tai và giá cả biến động nhưng kinh tế địa phương vẫn chuyển biến tích cực.

“Năm 2021 tổng giá trị sản xuất của Quế Phú đạt 652 tỷ đồng, tăng 5,5% so với năm 2020; thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 47,2 triệu đồng. Hiện nay, trên địa bàn xã còn 30 hộ nghèo theo chuẩn mới (tỷ lệ 0,94%) và 42 hộ cận nghèo (tỷ lệ 1,31%)” - ông Khánh nói.

Theo mục tiêu đặt ra, đến cuối năm 2022, bình quân số tiêu chí đạt chuẩn NTM của 1 xã trên địa bàn Quế Sơn là 17,45 tiêu chí, tăng 1,27 tiêu chí so với năm 2021. Trong năm nay, địa phương phấn đấu có thêm 1 xã đạt chuẩn NTM là Quế Hiệp. Ngoài việc Quế Phú giữ vững danh hiệu xã NTM nâng cao, năm 2022 Quế Sơn phấn đấu có thêm xã Quế Xuân 1 đạt chuẩn NTM nâng cao. Năm 2022, Quế Sơn phấn đấu có thêm 5 thôn đạt chuẩn khu dân cư NTM kiểu mẫu.

Ông Nguyễn Kim Vân - cán bộ chuyên trách NTM của huyện Quế Sơn cho hay, trừ thị trấn Đông Phú và thị trấn Hương An, toàn huyện có 11 xã tham gia thực hiện mô hình NTM.

Nhờ nỗ lực huy động và linh hoạt lồng ghép nhiều nguồn vốn, giai đoạn 2011 - 2021 Quế Sơn đầu tư hơn 2.172 tỷ đồng cho chương trình NTM, trong đó phần lớn kinh phí ưu tiên xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống dân sinh.

“Tính đến đầu tháng 4.2022, tổng số tiêu chí đạt chuẩn NTM của 11 xã là 178 tiêu chí, bình quân số tiêu chí NTM đạt chuẩn của 1 xã là 16,18 tiêu chí. Toàn huyện đã có 6 xã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM, gồm: Quế Xuân 1, Quế Xuân 2, Quế Phú, Quế Mỹ, Quế Châu, Quế Long.

Riêng Quế Phú được công nhận xã đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2020. Bên cạnh đó, đến nay Quế Sơn đã có 12 thôn được UBND huyện công nhận đạt chuẩn khu dân cư NTM kiểu mẫu” – ông Vân nói.

Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững cũng được các cấp ủy đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể của Quế Sơn quan tâm sâu sát. Đây được xem là nhiệm vụ, mục tiêu ưu tiên, được cụ thể hóa thành nghị quyết của HĐND huyện và kế hoạch của UBND huyện.

Theo lãnh đạo huyện Quế Sơn, bên cạnh các dự án thuộc chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, thời gian qua địa phương linh hoạt lồng ghép những dự án, chương trình khác để đẩy mạnh công tác khuyến nông, đào tạo nghề và hỗ trợ các hộ nghèo, hộ cận nghèo phát triển sản xuất nhằm góp phần tạo công ăn việc làm, nâng cao nguồn thu nhập.

Qua khảo sát, năm 2021 toàn huyện có 1.093 hộ nghèo theo chuẩn mới, chiếm tỷ lệ 3,67% (giảm 0,08% so với năm 2020) và 729 hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 2,45% (giảm 0,48% so với năm 2020)...

Vẫn còn gặp khó

Quá trình xây dựng NTM và giảm nghèo bền vững ở Quế Sơn vẫn còn không ít hạn chế, khó khăn. Qua rà soát, trong tổng số 1.093 hộ nghèo trên toàn huyện thì có đến 773 hộ nghèo thuộc chính sách bảo trợ xã hội và 223 hộ nghèo không thuộc chính sách bảo trợ xã hội nhưng không có khả năng thoát nghèo.

Ông Hà Tất Phương - Trưởng phòng NN&PTNT kiêm Phó Chánh Văn phòng điều phối NTM huyện Quế Sơn nhìn nhận: “Phần lớn hộ nghèo tập trung ở các địa bàn ít có điều kiện phát triển kinh tế - xã hội. Những năm qua, nguồn lực đầu tư cho giảm nghèo còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu, chủ yếu là nguồn vốn đầu tư của trung ương và của tỉnh, còn nguồn vốn sự nghiệp hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng sinh kế, nhân rộng mô hình giảm nghèo còn rất ít.

Trong khi đó, cán bộ theo dõi công tác giảm nghèo ở một số địa phương năng lực chuyên môn còn hạn chế, kiêm nhiệm nhiều việc, thường hay thay đổi nên có phần ảnh hưởng đến việc tham mưu thực hiện chương trình giảm nghèo tại cơ sở”.

Với chương trình NTM, ông Hà Tất Phương cho rằng, việc rà soát, đánh giá theo từng nội dung, chỉ tiêu, tiêu chí ở cấp xã chưa sâu sát và kế hoạch thực hiện theo từng chỉ tiêu, tiêu chí chưa cụ thể nên chưa có giải pháp bài bản để củng cố, nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt cũng như những tiêu chí chưa đạt.

Từ đó, dẫn tới tình trạng các tiêu chí đạt được ở các xã chưa thật sự bền vững, thậm chí có một số xã rớt tiêu chí khi đã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM, như 2 xã Quế Châu, Quế Mỹ rớt tiêu chí số 16 và tiêu chí số 19, xã Quế Xuân 2 rớt tiêu chí số 19, xã Quế Phú rớt tiêu chí số 18.

Công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, tiến độ giải ngân, lập hồ sơ thanh quyết toán các dự án hoàn thành còn chậm so với quy định. Việc phối hợp giữa cán bộ chuyên môn và bộ phận kế toán cấp xã chưa tốt nên khâu quản lý, sử dụng vốn NTM còn nhiều tồn tại như chậm quyết toán, chậm giải ngân.

Việc xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu còn chậm so với kế hoạch đề ra; một số tuyến đường hoa, cây xanh sau khi trồng không được quản lý, chăm sóc dẫn đến cây chết...

Năng suất lúa đông xuân ở Quế Sơn giảm 4,2 tạ/ha

Ông Lưu Văn Thành - Phó Trưởng phòng NN&PTNT Quế Sơn cho biết, đông xuân 2021 - 2022 nông dân trên địa bàn 13 xã, thị trấn của huyện gieo sạ tổng cộng 3.625ha lúa. Đến ngày 26.4, toàn huyện đã thu hoạch được 3.000ha. Ước tính năng suất lúa bình quân của Quế Sơn khoảng 58,4 tạ/ha, giảm 4,2 tạ/ha so với đông xuân năm ngoái.

Nguyên nhân năng suất lúa tụt giảm là vào cuối tháng 3 và đầu tháng 4, mưa to, gió mạnh bất ngờ xuất hiện và kéo dài nhiều ngày khiến 1.144ha lúa ở nhiều nơi của Quế Sơn bị ngã đổ, ngập úng nặng. (MAI NHI)

Hỗ trợ phát triển mới 7 sản phẩm OCOP

Ngành nông nghiệp Quế Sơn cho biết, theo kế hoạch, năm 2022 Quế Sơn sẽ chi 600 triệu đồng hỗ trợ các chủ thể thực hiện nhiều phần việc nhằm phát triển mới 7 sản phẩm đạt chuẩn OCOP cấp tỉnh.

Trước đó, năm 2021 địa phương này đã có thêm 5 sản phẩm được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn OCOP, gồm 2 sản phẩm đạt hạng 4 sao là bánh dừa nướng Quý Thu của Công ty TNHH SXTM Quý Thu và phở sắn của Công ty CP Caromi; 3 sản phẩm đạt hạng 3 sao gồm bánh da dẻo Quý Thu của Công ty TNHH SXTM Quý Thu, bánh tráng sắn của Công ty CP Caromi, phở khô Thủy Miền của cơ sở kinh doanh Trần Văn Miền. Lũy kế năm 2018 - 2021 Quế Sơn có tổng cộng 11 sản phẩm đạt chuẩn OCOP cấp tỉnh (2 sản phẩm 4 sao, 9 sản phẩm 3 sao). (MAI LINH)

Giá trị sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp quý 1 tăng 5,1%

Tin từ UBND huyện Quế Sơn, trong 3 tháng đầu năm 2022, tổng giá trị sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp của huyện ước đạt 789,2 tỷ đồng, tăng 5,1% so với cùng kỳ năm 2021.

Kết quả trên có được là nhờ địa phương ưu tiên nguồn lực xây dựng hạ tầng thiết yếu tại các cụm công nghiệp, tập trung cải thiện môi trường đầu tư để thu hút doanh nghiệp và tích cực hỗ trợ các hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ cá thể khôi phục, phát triển mạnh nhiều ngành nghề nên sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp của địa phương chuyển biến rõ nét. (NHÃ PHƯƠNG)