Chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện: “Bệ đỡ” an sinh vững bền

Mối quan tâm của nhiều người

Tại cuộc giao lưu trực tuyến, nhà báo Nguyễn Hữu Đổng - Phó Tổng Biên tập Báo Quảng Nam cho rằng với mục tiêu từng bước thực hiện BHXH cho mọi người lao động (NLĐ), BHXH tự nguyện được coi là “tấm lưới” an sinh cho NLĐ trong khu vực phi chính thức. Tuy nhiên, sau hơn 10 năm triển khai thực hiện, đến nay nhiều người dân vẫn chưa thực sự hiểu, chưa thực sự tin tưởng vào giá trị của BHXH tự nguyện, cũng như vai trò của nó đối với cuộc sống của họ trong tương lai. Trước rất nhiều biến cố bởi thiên tai, dịch bệnh, hơn lúc nào hết con người cần được sự nâng đỡ bền vững từ “tấm lưới” an sinh xã hội bằng chính sách BHXH tự nguyện.

Hơn 50 câu hỏi của người dân đã được gửi đến chương trình giao lưu trực tuyến. Mối quan tâm của nhiều người đều xoay quanh những chế độ sẽ được hưởng khi tham gia vào chính sách BHXH tự nguyện. Bạn đọc ở địa chỉ email haminhth...@gmail.com hỏi: “Tôi là lao động nữ, sinh ngày 12.1.1965 đã đủ tuổi nghỉ hưu, nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH (tính đến tháng 11.2020 đã đóng được 12 năm). Vậy thì NLĐ có được xét hưởng lương hưu không? Nếu NLĐ có nguyện vọng hưởng lương hưu thì phải làm như thế nào? Và xin cho biết cách tính và mức hưởng lương hưu?”

Bạn đọc có địa chỉ email linhphuonghu...@gmail.com hỏi: “Cô của tôi năm nay 56 tuổi, đóng BHXH được 6 năm và giờ cô muốn nghỉ việc. Cô của tôi dự định tham gia BHXH tự nguyện. Tôi muốn hỏi, trong 1 năm thì cô của tôi có thể đóng tối đa bao nhiêu lần?” Trong khi đó, bà Trần Thị Ánh (Thăng Bình) quan tâm rằng: “Chính sách BHXH tự nguyện hiện nay chỉ gồm 2 chế độ hưu trí và tử tuất. Vậy xin hỏi ngành BHXH việc cải cách chính sách BHXH trong tương lai có bổ sung thêm các chế độ khác như thai sản, ốm đau, tai nạn lao động... nhằm tăng thêm tính hấp dẫn của chính sách và thu hút được người dân tham gia hay không?”

Rất nhiều bạn đọc đã bày tỏ sự quan tâm đối với những quyền lợi mà chế độ BHXH tự nguyện mang lại nếu họ tham gia. Lãnh đạo các phòng, ban chức năng của BHXH tỉnh đã giải đáp cụ thể những thắc mắc của người dân.

Để về già có lương hưu

Trả lời câu hỏi của bạn đọc haminhth...@gmail.com, ông Nguyễn Văn Hùng - Trưởng phòng Chế độ BHXH Quảng Nam cho biết: “Bạn đóng một lần 8 năm để đủ 20 năm đóng BHXH để nghỉ hưởng lương hưu sau tháng đóng (đóng tháng 12.2020 để hưởng tháng 1.2021, vì sang tháng 2.2021 phải theo lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu theo Nghị định 135/2020/NĐ-CP). Về cách tính và mức hưởng lương hưu là 15 năm đầu đóng BHXH = 45%, 5 năm còn lại x 2%/năm = 10%, tổng cộng 55%. 

Với câu hỏi của bạn linhphuonghu...@gmail.com, ông Võ Thanh Tuyển - Phó Trưởng phòng Quản lý thu BHXH Quảng Nam trả lời rằng cô của bạn đọc có thể đóng BHXH theo các phương thức sau. Theo quy định tại Điều 87 Luật BHXH quy định phương thức đóng BHXH tự nguyện gồm đóng hằng tháng, đóng 3 tháng một lần, đóng 6 tháng một lần, đóng 12 tháng một lần, đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần; đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Trường hợp đang tham gia BHXH bắt buộc thì đóng BHXH tự nguyện một lần cho những năm còn thiếu vào tháng đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu.

Với mối quan tâm của bà Trần Thị Ánh, ông Nguyễn Thành Dũng - Phó Trưởng phòng Truyền thông và phát triển đối tượng BHXH Quảng Nam trả lời: BHXH tự nguyện là chính sách an sinh xã hội và có sự hỗ trợ của Nhà nước, nhất là ở mức đóng phí, theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH hàng tháng theo chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện là 700 nghìn đồng). Người tham gia BHXH bắt buộc được hưởng 5 chế độ hưu trí, tử tuất, ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp nhưng chính sách BHXH tự nguyện chỉ thực hiện 2 chế độ là hưu trí và tử tuất, nên chưa hấp dẫn.

Nhằm tăng thêm tính hấp dẫn của chính sách và thu hút được người dân tham gia, Bộ LĐ-TB&XH vừa có tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện thí điểm gói BHXH tự nguyện ngắn hạn và linh hoạt nhằm thu hút người lao động đến với chính sách BHXH tự nguyện. Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam kiến nghị Bộ LĐ-TB&XH điều chỉnh quy định giảm điều kiện về thời gian đóng BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu xuống 15 năm và tiến tới còn 10 năm (hiện nay quy định 20 năm) theo Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23.5.2018 của Hội nghị lần thứ VII Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH. Đồng thời tăng hỗ trợ mức đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện, nhất là đối tượng không thuộc hộ nghèo, cận nghèo.

Thời gian, độ tuổi, mức đóng, chế độ hưu trí sẽ nhận được... khi tham gia vào BHXH tự nguyện là vấn đề mà nhiều bạn đọc quan tâm đặt câu hỏi. Tất cả những câu hỏi đều được giải đáp một cách cụ thể. Ông Nguyễn Thanh Danh - Giám đốc BHXH Quảng Nam nhìn nhận: “Buổi giao lưu trực tuyến giữa BHXH tỉnh và Báo Quảng Nam đã trở thành thông lệ trong 3 năm qua, và tạo được hiệu quả tương tác với bạn đọc. Nhiều câu hỏi rất hay, thiết thực đối với người dân đã được bạn đọc gửi tới chương trình. Đặc biệt với chủ đề “BHXH cho mọi NLĐ” của năm nay đang là vấn đề được quan tâm. Ngành BHXH tỉnh đang tập trung cho nhiệm vụ phát triển người tham gia chế độ BHXH tự nguyện, với nhiều giải pháp vận động người dân sao cho hiệu quả nhất”.