Vẫn còn nhiều doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của người lao động, nhất là trong thời điểm cuộc sống của họ muôn phần khó khăn do ảnh hưởng dịch bệnh.
Nợ ù lì
Theo cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh, trong những doanh nghiệp (DN) để nợ đọng kéo dài trên địa bàn tỉnh, có một số đơn vị là điểm nóng làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động (LĐ) và tình hình an ninh, trật tự. Dai dẳng nhất là Công ty TNHH may Minh Hoàng 2, có hơn 360 lao động đang làm việc và tham gia BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).
Năm 2013, Đoàn Thanh tra liên ngành do Sở LĐ-TB&XH chủ trì đã thanh tra tại DN này, yêu cầu chuyển trả cơ quan BHXH số tiền nợ hơn 5,9 tỷ đồng, nhưng DN vẫn không thực hiện. Và khi Thanh tra Bộ LĐ-TB&XH tổ chức thanh tra Công ty TNHH may Minh Hoàng 2, vào tháng 3.2019, số tiền DN nợ BHXH đã tăng lên hơn 8 tỷ đồng.
Thanh tra Bộ LĐ-TB&XH đã ban hành quyết định xử phạt DN với số tiền 150 triệu đồng và yêu cầu phải chuyển trả ngay số tiền nợ BHXH. Tuy nhiên, DN không chấp hành mà để số tiền nợ không ngừng tăng lên, đến nay đã hơn 14 tỷ đồng. Vì DN nợ BHXH nên nhiều LĐ của công ty không được giải quyết chế độ BHTN, ốm đau, thậm chí có một số trường hợp đã sinh con hơn 12 tháng tuổi vẫn chưa được giải quyết chế độ thai sản.
Tại Công ty TNHH Dacotex Hải Âu Xanh (Núi Thành) có hơn 170 LĐ đang làm việc và tham gia BHXH, BHYT, BHTN, nhưng cũng đang nợ với số tiền lớn, thời gian kéo dài. BHXH tỉnh đã nhiều lần đôn đốc, làm việc và yêu cầu công ty trả nợ, trích nộp BHXH, BHYT, BHTN kịp thời theo quy định nhưng công ty vẫn không chấp hành.
Ngày 3.11.2020, BHXH tỉnh phối hợp với Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Công an tỉnh) tiến hành xác minh nợ BHXH, BHYT, BHTN của công ty.
Tại thời điểm xác minh, công ty nợ với số tiền hơn 2,5 tỷ đồng (nợ BHXH từ tháng 11.2019, nợ BHYT từ tháng 3.2020 và nợ BHTN từ tháng 12.2019). Sau khi làm việc với đoàn, công ty cam kết trả dứt điểm số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN nói trên chậm nhất trước ngày 30.12.2020 và từ năm 2021 thực hiện nộp BHXH, BHYT, BHTN kịp thời cho người LĐ. Tuy nhiên, đến hết tháng 8.2021, công ty vẫn không thực hiện đúng các nội dung đã cam kết và tiếp tục để nợ với số tiền hơn 2,2 tỷ đồng.
Ở một DN khác là Công ty TNHH may mặc OneWoo (Thăng Bình), tính đến 31.8.2021, công ty có 1.018 LĐ đang làm việc và tham gia BHXH, BHYT, BHTN nhưng mới chỉ thực hiện trích đóng cho người LĐ đến hết tháng 3.2021, số tiền nợ hơn 5,4 tỷ đồng.
Vào ngày 17.9.2021, Công an tỉnh và BHXH huyện Thăng Bình cùng các ngành của huyện Thăng Bình đã làm việc với ông Kim Hyeong Gyo - Giám đốc Điều hành Công ty TNHH may mặc OneWoo. Tại buổi làm việc, công ty đã cam kết lộ trình trả nợ tiền BHXH và trong tháng 11.2021 qua 2 đợt “trả nợ” công ty mới hoàn thành đóng đến hết 8.2021, còn nợ hơn 2,7 tỷ đồng.
Kiên quyết xử lý
Theo số liệu tổng hợp từ cơ quan BHXH tỉnh, tổng nợ tiền đóng bảo hiểm đến hết 30.11.2021 gần 238,2 tỷ đồng. Số trường hợp nợ từ 3 tháng đến hơn 12 tháng là 737 đơn vị, làm ảnh hưởng quyền lợi của 7.348 LĐ. Khoản nợ xấu không thể xử lý được do đơn vị giải thể, chủ DN bỏ trốn, phá sản, không còn tại địa chỉ đăng ký kinh doanh là 49,9 tỷ đồng (535 đơn vị).
Ông Nguyễn Thanh Danh - Giám đốc BHXH tỉnh cho biết, cơ quan BHXH đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm thu hồi nợ, bảo vệ quyền lợi cho người LĐ. BHXH tỉnh phối hợp với phòng PC03 - Công an tỉnh làm việc với 21 đơn vị có số nợ lớn. Tổng số tiền nợ của các đơn vị trước khi đoàn thanh tra làm việc hơn 5,8 tỷ đồng, đơn vị đã khắc phục được hơn 3 tỷ đồng sau khi kết thúc đợt làm việc.
BHXH tỉnh tổ chức thực hiện thanh tra đột xuất chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN đối với 28 đơn vị nợ trên địa bàn tỉnh. Tổng số tiền nợ của các đơn vị trước khi đoàn thanh tra làm việc hơn 3,2 tỷ đồng, đã khắc phục được 787 triệu đồng sau khi kết thúc đợt làm việc.
Hàng tháng, BHXH tỉnh gửi thông báo tình hình nợ đọng đến các đơn vị có số nợ từ 2 tháng trở lên; chuyên quản thu theo dõi sát đơn vị và thực hiện đôn đốc qua điện thoại đối với đơn vị có số nợ dưới 2 tháng. Đồng thời BHXH tỉnh báo cáo tình hình nợ đọng các đơn vị trên địa bàn tỉnh đến UBND tỉnh để cho ý kiến chỉ đạo xử lý.
Tại cuộc làm việc với cơ quan BHXH tỉnh vào tháng 11.2021, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Anh Tuấn đã yêu cầu cần thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về BHXH để bảo vệ quyền lợi của người LĐ.
Trong phạm vi quyền hạn của mỗi sở, ngành, cần phối hợp với DN để tìm hiểu nguyên nhân, đồng hành tháo gỡ khó khăn giúp DN hoạt động có hiệu quả, thực hiện tốt chính sách BHXH, BHYT, BHTN đối với người LĐ.
Riêng các đơn vị nợ đọng kéo dài, gồm Công ty TNHH may Minh Hoàng 2, Công ty TNHH Dacotex Hải Âu Xanh và Công ty TNHH May mặc OneWoo, BHXH tỉnh phối hợp với cơ quan chức năng củng cố hồ sơ, đề xuất giải pháp xử lý nợ BHXH làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người LĐ.
Trong đó, các ngành chức năng thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định tại Điều 7 Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP ngày 15.8.2019 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 214 về tội gian lận BHXH, BHTN; Điều 215 về tội gian lận BHYT và Điều 216 về tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người LĐ của Bộ luật Hình sự đối với Công ty TNHH May Minh Hoàng 2.