Dùng AI để tìm bom chưa nổ thời chiến tranh Việt Nam

Ngày ngày, các đội rà phá bom mìn tại Đông Dương vẫn miệt mài làm việc để dọn bom mìn, khai phá thêm nhiều khu đất sạch. Công việc này chưa bao giờ dừng lại, nhưng giờ đây đã bớt khó khăn khi các nhà khoa học phát triển công cụ với sự hỗ trợ AI nhờ khả năng phát hiện các hố bom thông qua hình ảnh vệ tinh với độ chính xác cao.

Nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học tại Đại học bang Ohio (Hoa Kỳ), bắt đầu với cách quét khảo sát tỉ mỉ hình ảnh vệ tinh của khu vực rộng 100km², là mục tiêu của vụ đánh bom rải thảm của Mỹ trước 1975.

Nhóm nghiên cứu dùng các thuật toán máy tính ban đầu được phát triển để phát hiện các thiên thạch trên mặt trăng và các hành tinh. Sau đó huấn luyện chúng để phát hiện sự khác biệt tinh tế giữa các loại miệng hố này và các loại được tạo ra bởi bom.

Muốn vậy phải tính đến các hình dạng, màu sắc, kết cấu và kích cỡ khác nhau của các hố bom. Điều này rất quan trọng, vì những thứ như cỏ, cây bụi và xói mòn đều đã thay đổi bộ mặt của các hố bom trong nhiều thập kỷ kể từ khi chúng được tạo ra.

Ban đầu, thuật toán học máy có thể phát hiện 157 trong số 177 hố bom thực sự, độ chính xác là 89%.Tuy nhiên, sự thận trọng khoa học đã sàng lọc được một số kết quả “dương tính giả”. Kết quả thuật toán vẫn phát hiện 152 trong số 177 miệng hố, độ chính xác là 86%.

Nhóm nghiên cứu cho biết thuật toán học máy của họ cung cấp sự gia tăng phát hiện bom thực sự hơn 160%. Và điều này có thể chứng minh một công cụ mạnh mẽ trong việc giúp tìm và loại bỏ những thứ vẫn chưa được giải mã.

Thông qua dữ liệu quân sự được giải mật, các nhà nghiên cứu tính toán rằng tổng cộng 3.205 quả bom đã được thả trong khu vực mà họ nghiên cứu. Biết có bao nhiêu phát nổ và ở đâu, sau đó họ có thể bắt đầu tìm hiểu xem có bao nhiêu chưa phát nổ và chúng có thể ở đâu. Họ nói rằng nghiên cứu cho thấy có khoảng 1.400 đến 1.600 quả bom thảm trong khu vực vẫn cần được giải mã.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLOS One.