Kỳ vọng hợp tác xã OCOP

Còn nhiều hạn chế

Thống kê của Sở NN&PTNT về thực hiện Đề án “Chương trình mỗi xã một sản phẩm” (gọi tắt là chương trình OCOP) tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2018 - 2020, định hướng đến 2030”, tính đến cuối năm 2020, toàn tỉnh có 209 sản phẩm được công nhận OCOP, trong đó có 70 sản phẩm do HTX, THT làm chủ thể.

Nhưng thực tế cho thấy, việc sản xuất của HTX, nhất là THT còn nhỏ lẻ, trình độ, kiến thức quản trị có giới hạn, chưa thích ứng với cơ chế thị trường. Việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất không nhiều, sản xuất bán thủ công, thủ công còn khá phổ biến. Không ít đơn vị chưa quy hoạch xây dựng vùng nguyên liệu lâu dài cho sản xuất sản phẩm đã được công nhận. Hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm OCOP còn yếu, thiếu chuyên nghiệp.

Cũng theo ngành chức năng, mẫu mã bao bì một số sản phẩm OCOP chưa thật ấn tượng; nội dung câu chuyện sản phẩm thiếu đặc sắc, một số chưa được tư liệu hóa (trên nhãn, tờ rơi, website); chưa được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, logo; chưa chú trọng việc phân lô sản xuất để theo dõi, quản lý chất lượng. Chủ thể tham gia chương trình chủ yếu là doanh nghiệp, HTX ở quy mô nhỏ và hộ gia đình, nên năng lực đầu tư còn nhiều hạn chế.

Chủ tịch Liên minh HTX Quảng Nam - ông Võ Bảy cho biết, các sản phẩm OCOP mà chủ thể là HTX, THT được xếp hạng chủ yếu 3 sao. Trong khi đó, mẫu mã, chất lượng và giá trị gia tăng còn tiềm năng lớn để khai mở, nâng hạng. Hạn chế khác là năng lực sản xuất sản phẩm OCOP của một số HTX trong thời gian ngắn không nhiều, nên nếu có đơn đặt hàng lớn thì sẽ không thể đáp ứng.

Kỳ vọng HTX OCOP

Để dần khắc phục các hạn chế trên, Liên minh HTX tỉnh tham mưu UBND tỉnh về việc vận động thành lập mô hình điểm HTX OCOP tỉnh Quảng Nam trong năm 2021. Trên cơ sở này, UBND tỉnh đã giao chỉ tiêu kế hoạch, kinh phí cho đơn vị triển khai thực hiện.

Ông Võ Bảy cho biết, mục đích thành lập HTX OCOP tỉnh Quảng Nam là liên kết các THT, HTX, doanh nghiệp có sản phẩm OCOP cùng nhau hợp tác, ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất, chế biến để nâng cấp và phát triển các sản phẩm. Tập trung hỗ trợ, thúc đẩy phát triển sản phẩm OCOP của các chủ thể tham gia thành viên HTX OCOP cấp tỉnh theo hướng liên kết chuỗi, hợp tác liên kết từ khâu sản xuất, chế biến đến tiêu thụ để gia tăng giá trị, mở rộng thị trường tiêu thụ, hướng đến mục tiêu xuất khẩu.

Liên minh HTX tỉnh đang tiến hành khảo sát hoạt động sản xuất kinh doanh, nắm bắt nhu cầu của các HTX, THT - chủ thể 70 sản phẩm OCOP để có giải pháp tuyên truyền, vận động phù hợp. Thông qua đó, giúp cho họ nhận thức tham gia HTX OCOP cấp tỉnh là cần thiết, tránh chuyện tự đem ít ỏi sản phẩm của mình đi bán mà lợi nhuận không được bao nhiêu bởi mất nhiều chi phí cho vận chuyển, khâu trung gian bán hàng…

Theo Trưởng phòng Kế hoạch - kiểm tra Liên minh HTX tỉnh - ông Đặng Văn Tính, HTX OCOP sẽ đại diện quảng bá thương hiệu, xúc tiến thương mại, thay đổi mẫu mã, bao bì, chú trọng vệ sinh an toàn thực phẩm, áp dụng công nghệ tiên tiến để nâng cao chất lượng, tăng giá trị bán ra, mang về lợi nhuận cho thành viên.

Thực tế cho thấy, mẫu mã nhiều sản phẩm đơn điệu, không mang ý tưởng mới, thiếu tính sáng tạo đành phải bán với giá rẻ. Nhưng cũng với sản phẩm đó, mẫu mã, bao bì, nhãn mác được thay đổi bắt mắt, gây ấn tượng với khách hàng thì họ sẽ mua ngay dù giá tăng hơn nhiều.

Sắp đến, Liên minh HTX tỉnh sẽ tổ chức hội nghị đăng ký thành lập mô hình điểm HTX OCOP tỉnh Quảng Nam, thành phần tham dự có lãnh đạo UBND cấp huyện, HTX, THT, hộ kinh doanh cá thể có sản phẩm OCOP và chủ thể đăng ký tham gia sản phẩm OCOP năm 2021 - 2022.

Hội nghị sẽ đánh giá tình hình, chỉ ra những hạn chế, đề ra giải pháp tháo gỡ. Sau hội nghị phải tiến tới thành lập HTX OCOP cấp tỉnh, ít nhất có 7 thành viên. Các thành viên tham gia trên nguyên tắc tự nguyện, tự chủ và tự chịu trách nhiệm; phải bỏ vốn đầu tư hoạt động, có phương án sản xuất kinh doanh rõ ràng, kể cả hướng đến xuất khẩu.

Nhiệm vụ của Liên minh HTX tỉnh là tuyên truyền, vận động, tư vấn thành lập HTX OCOP cấp tỉnh, sau đó sẽ tư vấn, hỗ trợ cơ chế chính sách có liên quan trên cơ sở tuân thủ các quy định. Đặc biệt, quán triệt quan điểm HTX OCOP phải đem lại lợi ích cho chính thành viên của mình, chứ không phải là đơn vị trung gian gom hàng của thành viên đem bán lại để kiếm chênh lệch.