Nguy cơ tan rã nghề câu cá hố

Cầm chừng, thưa thớt

Ở phường Cửa Đại (TP.Hội An) những năm trước đây có 65 tàu cá sản xuất xa bờ thì có đến 50 tàu câu cá hố. Thời điểm đó, ngư dân đi câu bằng kinh nghiệm chứ không cần trợ lực từ các thiết bị hàng hải như máy định dạng, định vị, dò cá.

Ngư dân Nguyễn Ngọc Mỹ (khối phố Phước Hải, phường Cửa Đại) - chủ tàu cá QNa92440 công suất 420CV hành nghề câu cá hố cho biết, những năm 2022 trở về trước, chuyến câu cá hố ở ngư trường Hoàng Sa với 9 bạn biển trong vòng 10 ngày thu được hơn 2 tấn cá hố.

Nhờ xuất khẩu qua Đài Loan, Trung Quốc, cá hố bán được giá dao động 150 nghìn đồng/kg. Thời hoàng kim nghề câu cá hố, ngư dân có thu nhập lớn. Thế nhưng nghề này rơi vào ảm đạm thời gian gần đây.

Khác với nhiều tỉnh, thành trên cả nước chủ yếu câu cá hố bằng tay, nghề câu cá hố của ngư dân Cửa Đại là câu vàn. Mỗi vàn lưới dài mắc hàng nghìn lưỡi câu, dùng cá kiềm mồi câu. Cá kiềm phải nhập khẩu, có giá 500 nghìn đồng/thùng, mỗi chuyến câu cần 50-60 thùng cá kiềm.

Đến thời điểm này, do trữ lượng cá hố tụt giảm mạnh, các chuyến biển gần đây của ông Mỹ chỉ cầm chừng để cầm cự với nghề. “Cá hố cỡ nhỏ chỉ bán được ở chợ chứ không xuất khẩu được. Sản lượng đã ít lại thêm mất giá, có lẽ nghề câu cá hố sắp xóa sổ” - ông Mỹ nói.

Nếu như ở Cửa Đại còn vài hộ câu cá hố thì ở xã Duy Hải chỉ còn hộ ông Lê Hùng (thôn An Lương) - chủ tàu QNa92463 công suất 420CV. Từ đầu năm đến nay, ông Hùng cũng chỉ thực hiện vài chuyến biển. Thất thu kéo dài, không có thu nhập, ông Hùng giữ nghề nhờ hỗ trợ dầu của nhà nước. Mỗi năm, ông Hùng được hỗ trợ dầu 4 lần, mỗi lần được 75 triệu đồng.

“Mong các cơ quan phụ trách thủy sản khảo sát, đánh giá trữ lượng cá hố ở vùng biển xa và có giải pháp khôi phục nghề. Cá hố không biết vì sao mà rất hiếm khi gặp, khác hẳn trước đây hoạt động rất dày trên biển Hoàng Sa” - ông Hùng nói.

Khó chuyển nghề

Ở khối phố Phước Trạch, ngư dân Phạm Sơn có kinh nghiệm lâu năm trong nghề câu cá hố. Vài năm trở lại đây câu cá hố thất bát, ông Sơn chuyển sang nghề lưới Bạc Liêu.

Ông Sơn nói, nghề lưới Bạc Liêu đánh bắt các loại cá thu, cá nhồng, cá chim, cá đỏ, cá nhám có giá trị kinh tế cao. Trong năm nay, ông Sơn thực hiện 10 chuyến biển với 10 lao động ở ngư trường Hoàng Sa thu được sản lượng khá, ổn định sinh kế.

Ông Huỳnh Ngọc Bảo - cán bộ phụ trách thủy sản của UBND phường Cửa Đại cho biết, nghề câu cá hố sa sút, nhiều ngư dân đã bán tàu, sang khu vực rừng dừa Bảy Mẫu (xã Cẩm Thanh, TP.Hội An) để lắc thuyền thúng phục vụ khách du lịch. Rất ít ngư dân có thể chuyển đổi để sống được với nghề mới như trường hợp ông Phạm Sơn.

“Từ khi nghề câu cá hố suy yếu, UBND phường Cửa Đại đã báo cáo với thành phố và đề xuất có cơ chế hỗ trợ chuyển đổi nghề cho ngư dân nhưng chưa có chính sách” - ông Bảo nói.

Ông Trần Văn Siêm - Chủ tịch UBND xã Duy Hải cho biết, trước đây nghề câu cá hố rất thịnh. Ngư dân trên địa bàn sắm tàu câu cá hố ở vùng lộng lẫn tuyến biển xa bờ. Nay nghề câu cá hố suy yếu đến mức ngư dân bỏ nghề tìm sinh kế mới.

Theo ông Siêm, cá hố giảm mạnh, các loài hải sản khác cũng tụt mạnh trữ lượng, do vậy ngư dân không thể chuyển nghề khai thác. Nghề biển nói chung đang thoái trào.

“Tôi được biết nguồn lợi hải sản trên các vùng biển đã giảm đến mức báo động. Nhà nước cần có chính sách bảo tồn, khôi phục trữ lượng các loài hải sản, trong đó có cá hố để giúp ngư dân giữ nghề, giữ biển” - ông Siêm nói.