Phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số:Chung tay xóa bỏ tập tục có hại

Tích cực vào cuộc

Theo bà Nguyễn Thị Minh Hương - Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam, bên cạnh những phong tục tốt đẹp, còn không ít những tập tục lỗi thời cản trở của sự phát triển và tiến bộ xã hội.

Có thể kể đến như: Tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; tục thách cưới của một số dân tộc thiểu số (DTTS) ở Tây nguyên; tục chôn sống con theo mẹ ở vùng đồng bào Giẻ Triêng; tục “nối dây” của đồng bào Bru - Vân Kiều; tập quán chỉ cúng bái khi ốm đau không đến cơ sở y tế chữa bệnh, sinh đẻ tại nhà không có người có chuyên môn hỗ trợ...

Nhiều tập tục đã và đang cản trở, thậm chí kéo lùi tiến trình phát triển của các vùng DTTS, mà tác động lớn nhất là đến phụ nữ và trẻ em.

Quảng Nam có 9 huyện miền núi, trong đó 6 huyện miền núi cao, riêng 2 huyện Nam Giang và Tây Giang có đường biên giới giáp với Lào. Toàn vùng có 37 DTTS, với 140 nghìn người, chiếm 9,4% dân số của tỉnh.

Bà Lê Thị Thủy - Phó Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy cho hay, Tỉnh ủy Quảng Nam đã ban hành nhiều chương trình, nghị quyết, chỉ thị về phát triển vùng đồng bào DTTS, nhằm xóa bỏ khoảng cách, ranh giới vùng miền, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, chênh lệch giữa các vùng, góp phần cải thiện bộ mặt miền núi.

Tỉnh cũng ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, nhiều chương trình, chính sách bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp trong cộng đồng ở vùng đồng bào DTTS.

Từ sự vào cuộc tuyên truyền của các cấp, ngành, mặt trận - đoàn thể, nhận thức của người dân vùng đồng bào DTTS được nâng lên đáng kể.

Điển hình như, Tỉnh đoàn Quảng Nam đã tổ chức nhiều chương trình truyền thông nâng cao nhận thức cho thanh niên về giảm thiểu nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết, phòng chống mua bán người…

Duy trì, phát triển các mô hình đoàn viên, thanh niên kế thừa, gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống, lối sống văn hóa, nếp sống văn minh. Qua đó, các tập tục văn hóa có hại dần được xóa bỏ, đẩy lùi tình trạng hôn nhân cận huyết thống.

“Song, về lâu dài, rất cần sự tiếp tục chung tay của cả cộng đồng, các cấp ngành, nhất là phát huy vai trò người có uy tín trong cộng đồng DTTS, xóa bỏ tập tục có hại làm cản trở sự phát triển…” - bà Thủy nói.

Nhiều mô hình hiệu quả

Bà Nguyễn Thị Minh Hương cho biết, chung tay xóa bỏ tập tục lạc hậu, thời gian qua Hội LHPN Việt Nam đã phối hợp với Trung ương Đoàn triển khai nhiều chương trình, hoạt động ý nghĩa như: Cuộc thi sáng tác sản phẩm truyền thông trên nền tảng số nâng cao nhận thức về bình đẳng giới vùng DTTS và miền núi với chủ đề “Rẻo cao hạnh phúc”.

Hội cũng phối hợp với Hội đồng đội Trung ương và Bộ GD-ĐT triển khai mô hình câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” tại địa bàn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào DTTS và miền núi của 40 tỉnh, thành.

Qua đó, thành lập và duy trì hoạt động 550 câu lạc bộ, thu hút sự tham gia của hơn 12.000 trẻ em 10-16 tuổi, đây sẽ là lực lượng xung kích trong xóa bỏ tập tục lạc hậu.

Thời gian qua, Hội LHPN Việt Nam tỉnh đã phối hợp tổ chức nhiều hoạt động, chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức thực hiện nếp sống văn minh, xóa bỏ tập tục lạc hậu cho cán bộ, hội viên phụ nữ, vùng đồng bào DTTS. Tiếp tục xây dựng, duy trì, nhân rộng các mô hình, câu lạc bộ “Gia đình hạnh phúc”, “Phòng chống bạo lực gia đình”, “Hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế”, “Trao sinh kế cho hội viên phụ nữ”…

Bà Lê Thị Ánh Nguyệt - Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam tỉnh cho biết, năm 2017 hội đã xây dựng chương trình hành động với đề án “Tuyên truyền, vận động hội viên phụ nữ phòng chống nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”, tổ chức được 39 mô hình tại các huyện miền núi. Triển khai dự án “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, hội đã thành lập 30 tổ truyền thông cộng đồng, với 202 người tham gia...

Triển khai mô hình câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”, Quảng Nam đã xây dựng được 25 câu lạc bộ, với 427 trẻ em gái là người DTTS tham gia vận hành. Toàn tỉnh có 14 “Địa chỉ tin cậy” để hỗ trợ, bảo vệ nạn nhân của bạo lực gia đình.

Phối hợp triển khai hiệu quả chương trình “Đồng hành với phụ nữ biên cương”, nhân rộng mô hình “Phòng ngừa tảo hôn và hôn nhân cận huyết”. Thông qua hoạt động của các câu lạc bộ, mô hình..., người dân, hội viên phụ nữ hiểu biết hơn về hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết, từ đó dần thay đổi tư duy, nhận thức; nhiều hội viên phụ nữ quan tâm hơn đến việc giáo dục, nhắc nhở con em mình.