Danh sách TIME100 AI 2024 - 100 cá nhân có sức ảnh hưởng nhất trong ngành AI toàn cầu do tạp chí Time công bố trong tháng 9, có rất nhiều phụ nữ ở các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM).
Tỷ lệ nữ giới trong các lĩnh vực ngành nghề STEM vẫn còn thấp, chỉ chiếm khoảng 35%. Các chuyên gia cho rằng cần có những nỗ lực mạnh mẽ hơn nữa để thu hẹp khoảng cách giới trong STEM, từ đó tận dụng tiềm năng to lớn của nguồn nhân lực nữ.
Vì sao tính đa dạng quan trọng?
Dù còn nhiều thách thức, phụ nữ đã và đang có những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực STEM. Một ví dụ điển hình là bà Katalin Karikó, nhà sinh hóa học người Hungary - Mỹ - người đã đóng vai trò then chốt trong việc phát triển vắc-xin mRNA ngừa COVID-19. Công trình nghiên cứu của bà đã mở ra một kỷ nguyên mới trong y học và cứu sống hàng triệu người trên toàn cầu.
Trong lĩnh vực công nghệ, phụ nữ cũng đang dần khẳng định vị thế của mình. Theo dữ liệu mới nhất của Fdiintelligence, phụ nữ hiện chiếm khoảng 27,6% lực lượng lao động trong ngành công nghệ.
Đáng chú ý, sự đóng góp của phụ nữ trong STEM không chỉ giới hạn ở các quốc gia phát triển. Tại nhiều nước đang phát triển, phụ nữ cũng đang đi đầu trong việc ứng dụng khoa học và công nghệ để giải quyết các vấn đề xã hội cấp bách như biến đổi khí hậu, an ninh lương thực và chăm sóc sức khỏe. Những đóng góp này đã truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, đặc biệt là các em gái, theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực STEM.
Các chuyên gia vẫn luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường sự đa dạng về giới trong STEM. Bà Christina DiMarino, giáo sư kỹ thuật tại Đại học Virginia Tech, viết trên trang web của trường này: “Các kỹ sư luôn hướng tới mục tiêu giải quyết những vấn đề lớn mà nhân loại đang đối mặt. Tuy nhiên, nếu đội ngũ kỹ sư không đa dạng, họ có thể gặp khó khăn trong việc nhận diện những vấn đề mà các nhóm đối tượng khác đang gặp phải, và vì thế khó có thể đưa ra những giải pháp thực sự phù hợp cho những nhóm này”.
Do đó, tăng cường sự hiện diện của phụ nữ trong STEM có thể tạo ra các sản phẩm và dịch vụ toàn diện hơn cho phụ nữ.
Giáo dục và truyền cảm hứng
Để thu hút và giữ chân phụ nữ trong các lĩnh vực STEM, cần phải vượt qua nhiều rào cản. Một trong những rào cản lớn nhất là những định kiến và khuôn mẫu giới tính. Nhiều cô gái bị ngăn cản không theo đuổi sở thích liên quan đến STEM vì họ có thể bị dẫn dắt để tin rằng những lĩnh vực này không phù hợp với họ.
Ngoài ra, việc thiếu các hình mẫu và người hướng dẫn cũng là khó khăn lớn đối với phụ nữ trong lĩnh vực STEM. Khi phụ nữ giữ vai trò lãnh đạo vẫn còn hiếm, các bạn gái trẻ có thể cảm thấy khó tưởng tượng việc mình muốn theo đuổi sự nghiệp trong các lĩnh vực này.
Một cái bắt tay hợp tác giữa chính phủ, học viện và ngành công nghiệp được nghĩ đến. Các chính sách thúc đẩy bình đẳng giới trong STEM cần được ưu tiên. Chưa kể, giáo dục và truyền cảm hứng cho các em gái từ sớm để thu hút nhiều phụ nữ hơn vào lĩnh vực STEM trở nên rất quan trọng.
Tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong STEM không chỉ là vấn đề bình đẳng giới mà còn là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự đổi mới và giải quyết các thách thức toàn cầu.
Với những nỗ lực từ nhiều phía, hy vọng trong tương lai không xa, chúng ta sẽ thấy nhiều gương mặt nữ hơn nữa trong danh sách những người có ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.