Phần mềm ứng dụng truy xuất nguồn gốc hải sản điện tử (eCDT VN) minh bạch hóa các thông tin hải sản sau khai thác, thay thế cho truy xuất trên bản giấy là xu thế tất yếu hiện nay.
Truy xuất bằng phần mềm
Khi các chủ tàu cá Quảng Nam thực hiện thủ tục xuất hay cập cảng cá Tam Quang sẽ được cán bộ của Trung tâm Đăng kiểm tàu cá & quản lý cảng cá tỉnh hướng dẫn cách cài đặt, đăng nhập tài khoản, sử dụng hệ thống phần mềm eCDT VN.
Theo ngư dân Trần Quang Hùng (thôn An Hải Đông, xã Tam Quang, Núi Thành) - chủ tàu kiêm thuyền trưởng tàu cá QNa-90875, phần mềm eCDT VN thao tác 5 bước, gồm: cài đặt App trên điện thoại; khai báo rời cảng/xuất bến; ghi chép điện tử trong chuyến biển; khai báo cập cảng/cập bến; xác nhận bán nguyên liệu hải sản sau đánh bắt. Các bước trên ít tốn thời gian hơn so với viết giấy. Đặc biệt, có thể tích hợp ghi nhật ký khai thác hải sản điện tử vào ứng dụng truy xuất nguồn gốc hải sản điện tử.
“Theo quy định của Luật Thủy sản, thuyền trưởng phải ghi chép, nộp đầy đủ nhật ký khai thác hải sản. Với ghi nhật ký bằng giấy như lâu nay rất khó khăn trong điều kiện tàu lênh đênh trên sóng gió. Thực hiện nhật ký khai thác hải sản điện tử gắn truy xuất nguồn gốc hải sản điện tử thuận lợi cho chúng tôi” - ông Hùng nói.
Về phía doanh nghiệp thu mua hải sản chế biến xuất khẩu, bấy lâu nay gặp khó bởi truy xuất nguồn gốc mới chỉ được thực hiện từ giai đoạn thu mua tại cảng cá, truy xuất nguồn gốc hải sản thời điểm đánh bắt còn gặp nhiều trắc trở do nhật ký khai thác ngư dân ghi chép trên giấy chưa đáp ứng lưu trữ thông tin, chưa đảm bảo nguồn gốc hải sản khai thác được truy xuất.
Trong khi đó yêu cầu của Ủy ban châu Âu về truy xuất nguồn gốc hải sản rất khắt khe và là mấu chốt trong việc xem xét rút lại “thẻ vàng” cho thủy sản Việt Nam.
Các thị trường nhập khẩu lớn trên thế giới, đặc biệt là EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc đều có những yêu cầu chặt chẽ về kiểm soát chất lượng và truy xuất nguồn gốc hải sản điện tử để minh bạch thông tin.
Thực hiện tốt truy xuất nguồn gốc hải sản điện tử giúp doanh nghiệp chế biến hải sản được cấp “giấy thông hành” để dễ đến các thị trường khó tính nói trên.
Về phía cảng cá, sử dụng hệ thống phần mềm eCDT VN phải cài đặt ứng dụng trên điện thoại; duyệt yêu rời cảng của chủ tàu cá; duyệt yêu cầu cập cảng của chủ tàu cá; xác nhận sản lượng cập cảng; đăng nhập website của Bộ NN&PTNT; biên nhận bốc dỡ hải sản qua cảng; xác nhận nguyên liệu hải sản khai thác.
Như vậy, với phần mềm eCDT VN tích hợp vào hệ thống quản lý của cảng cá sẽ giúp đơn vị chuyên môn xác định sản lượng lên cảng gắn với nhật ký khai thác hải sản của ngư dân, đảm bảo tính minh bạch, chính xác.
Hiện đại hóa nghề cá
Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến, quá trình xây dựng thí điểm phần mềm eCDT VN đã được các chuyên gia tư vấn, chuyên gia kỹ thuật hướng dẫn áp dụng trước tại nhiều địa phương.
Phần mềm eCDT VN được áp dụng rộng rãi trên cả nước không chỉ góp phần quan trọng vào nỗ lực gỡ “thẻ vàng” mà quan trọng hơn cả là giúp quản lý khai thác hải sản, xuất khẩu hải sản sau chế biến được bền vững.
Sự tham gia, phối hợp chặt chẽ của chủ tàu, thuyền trưởng, doanh nghiệp với ban quản lý cảng cá, bộ đội biên phòng, ngành thủy sản thông qua phần mềm eCDT VN sẽ tối ưu quy trình truy xuất nguồn gốc hải sản, hoàn thiện, khép kín trong chuỗi sản xuất, khai thác, chế biến, xuất khẩu hải sản.
Truy xuất nguồn gốc hải sản điện tử hiện nay là yêu cầu bắt buộc theo nhu cầu của thị trường. Không những các thị trường xuất khẩu mà người tiêu dùng trong nước cũng cần sự minh bạch hóa thông tin trong truy xuất nguồn gốc hải sản điện tử.
Người tiêu dùng có thể truy xuất hải sản đang sử dụng được cung ứng, sản xuất, bảo quản đến chế biến như thế nào, đáp ứng các quy chuẩn an toàn thực phẩm ra sao. Phần mềm eCDT VN được triển khai thuận lợi sẽ rút ngắn lộ trình tiến đến nghề cá hiện đại, bền vững Quảng Nam đã vạch ra.
Đến nay, Quảng Nam đã có 59/672 chủ tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên cài đặt phần mềm eCDT VN. Phần mềm này mới chỉ áp dụng cho điện thoại dùng hệ điều hành android.
Theo Bộ NN&PTNT, áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc hải sản điện tử còn gặp một số vướng mắc cần tháo gỡ. Ngành chức năng kỳ vọng vào quyết tâm của các địa phương, chủ tàu cá, các doanh nghiệp… để triển khai eCDT VN được thuận lợi. Phần mềm eCDT VN sẽ được Bộ NN&PTNT tiếp tục hoàn thiện thời gian tới.