Thả lòng thưởng thức lòng thả…

Lòng thả là món ăn dân dã ở Quảng Nam, mới nghe có vẻ hơi thô kệch, nhưng lại có sức hấp dẫn vô cùng. Tên đầy đủ của món ăn này là lòng gà nấu thả. “Thả” ở đây được hiểu là “thả vào”, động tác chính trong cách chế biến và thưởng thức món ăn mộc mạc này.

Người Quảng có lẽ rất thích ăn lòng gà thả. Khi làm gà cho các bữa giỗ tiệc, bộ lòng thường được tận dụng nấu lòng thả để ăn lót dạ trong lúc chờ nấu nướng, bày biện. Bữa thịt gà nào mà không có món lòng thả thì nghe như thiêu thiếu cái gì.

Nguyên liệu chính để làm nên món này dĩ nhiên là lòng gà. Muốn ngon thì phải chọn được loại gà ta nuôi thả, còn tơ...

Ngày trước, mẹ tôi khi làm gà, luôn giữ phần huyết không bị đông bằng cách cho vào chút nước nguội và chút nước mắm. Các bộ phận mề, gan, tim, lòng, được tách riêng, xát muối, rửa sạch rồi xắt thành miếng vừa ăn.

Đồng thời, lóc thêm một ít thịt ức gà để cho tô lòng thả thêm vị ngọt. Xong cho tất cả vào tô, ướp với nước mắm, bột ngọt, ớt, tỏi, tiêu, củ nén… Tất cả công đoạn tỉ mỉ đó được mẹ làm chậm rãi.

Ông bạn Sài thành của tôi sau khi húp một miếng nước dùng trong tô lòng thả, đã vội khen: “Thơm và ngọt lắm!”. Sao mà không ngon cho được khi nước dùng được nấu từ miếng mỡ gà vàng ươm phi với hành tím, củ nén cho thiệt thơm, rồi đổ nước luộc gà vào. Nước sôi thì thả lòng đã ướp vào. Đợi đến chín, cho vào một ít tiết gà và đánh đều, thêm một nhúm rau răm nữa là xong.

Người Quảng ăn gì cũng phải kèm bánh tráng nướng, từ hến xào, mỳ Quảng, các món gỏi trộn… Tiếng bẻ bánh tráng giòn rụm như khởi đầu cho sự kích thích vị giác.

Ăn lòng thả mà không có bánh tráng nướng đi kèm thì là thiếu sót. Cái sự ngon của món ăn này nằm ở vị ngọt lịm của lòng, thịt gà. Bánh tráng giòn tan quyện trong cái béo ngậy của mỡ gà, rồi thăng hoa cùng vị cay, thơm nồng của tiêu, ớt, rau răm…

Tôi đã đi nhiều nơi, nếm khá nhiều món lòng thả ở khắp nơi, duy chỉ có Quảng Nam sử dụng lòng gà làm nguyên liệu chính. Trong khi đó ở Quảng Trị, món lòng thả còn gọi là lòng sả đơn giản vì ướp rất nhiều sả.

Người ta sử dụng lòng và tiết heo để thả vào tô cháo loãng cùng các thứ rau gia vị. Sự khác biệt ấy đã tạo nên hương vị độc đáo của món lòng thả xứ “Rượu Hồng Đào”.

Ông bạn tôi ăn xong tô lòng thả thì tháo mồ hôi hột. Đó là công dụng thần kỳ của món ăn độc đáo này. Một tô lòng thả có thể giúp giải cảm, làm ấm người trong lúc trời trở lạnh, bồi bổ sức lực khi thức khuya học thi, xem bóng đá trên ti vi, cả lúc nhà có việc ma chay hiếu hỉ…

Vậy nên, khi đến Quảng Nam, chần chờ chi mà không thả lòng thưởng thức một tô lòng thả!