Sau khi thửa đất số 1411, tờ bản đồ số 1 (thôn An Hòa, xã Tam An, Phú Ninh) được lập thủ tục thừa kế và chuyển nhượng trong khoảng thời gian một tháng, đã phát sinh tranh chấp, dẫn đến đơn thư kiến nghị gửi các cấp thẩm quyền.
Tranh chấp vì cho rằng đất của gia tộc
Trong đơn kiến nghị gửi đến Báo Quảng Nam, ông Nguyễn Công Kha (thôn An Hòa, xã Tam An) cho biết, bà Nguyễn Thị Chi (em ruột của ông nội ông) có chồng là ông Võ Thế Bá, không có con chung. Năm 1954, ông Bá tập kết ra Bắc và đã có gia đình riêng, có con tên Võ Nguyên Hòa.
Trước năm 1975, bà Nguyễn Thị Chi sống ở Tam Kỳ. Đến năm 1978, cha ông Kha tạo điều kiện cho bà Chi về quê sinh sống, làm nhà ở trong khuôn viên nhà thờ tộc (thôn An Hòa, xã Tam An).
Về ở chung cùng với bà Chi là người em gái Nguyễn Thị Hồng, có con tên Nguyễn Thị Thu Hà. Sau khi bà Chi và bà Hồng qua đời, bà Nguyễn Thị Thu Hà cùng hai người con về quê chồng (xã Tam Xuân II, Núi Thành) sinh sống.
Ngày 19/7/2024, ông Nguyễn Công Bằng (anh ruột ông Kha) được UBND xã Tam An mời dự buổi hòa giải tranh chấp đất đai giữa ông với ông Bùi Quang Tuyên (con bà Hà). Có sự tham dự của đại diện anh em và người trong tộc họ ông Kha.
“Chúng tôi được Hội đồng hòa giải xã Tam An công bố ông Võ Nguyên Hòa và bà Nguyễn Thị Thu Hà được thừa kế đất ở của bà Nguyễn Thị Chi. Ngày 1/10/2024, bà Nguyễn Thị Thu Hà cho nhiều người đến chặt đốn cây để xây dựng tường rào.
Ông Nguyễn Công Bằng báo cáo chính quyền thôn, xã và Ban địa chính xã Tam An đến hiện trường giải quyết nhưng không lập biên bản đình chỉ, vẫn để cho họ tiếp tục xây dựng” - ông Kha nêu.
Theo hồ sơ ông Nguyễn Công Kha cung cấp và qua làm việc với UBND xã Tam An, ông Bùi Quang Tuyên có đơn kiến nghị với nội dung: Tháng 3/2024, ông có nhận chuyển nhượng nhà ở và đất ở của ông Võ Nguyên Hòa và bà Nguyễn Thị Thu Hà. Thửa đất số 1411, tờ bản đồ số 1, có diện tích 292m2 (thôn An Hòa, xã Tam An).
Sau khi nhận chuyển nhượng, ông Tuyên thuê người dọn dẹp và trồng trụ bê tông để làm ranh giới thì ông Nguyễn Công Bằng - người sử dụng đất liền kề ngăn cản không cho thi công. Ông Bằng cho rằng nhà và đất trên là của tộc họ ông. Theo đó, ông Tuyên đề nghị UBND xã Tam An kiểm tra, hòa giải tranh chấp theo đúng quy định pháp luật.
Để có cơ sở tổ chức hòa giải vụ việc, bộ phận quản lý đất đai xã Tam An đã kiểm tra, xác minh báo cáo với Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai xã.
Báo cáo cho biết, theo hồ sơ địa chính xác lập theo Nghị định 64/CP, thửa đất số 1411, tờ bản đồ số 1 có diện tích 292m2, thuộc loại đất thổ cư do bà Nguyễn Thị Chi đăng ký sử dụng; ngoài ra, không còn ai khác đăng ký sử dụng thửa đất này. UBND thị xã Tam Kỳ (cũ) thực hiện việc giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Nghị định 64/CP vào ngày 22/9/1995.
Hòa giải không thành
Trên hiện trạng thực tế, bà Nguyễn Thị Chi quản lý sử dụng đất và xây dựng nhà ở trên khu đất này từ trước ngày 15/10/1993. Hiện nay, trên đất có 1 ngôi nhà cấp 4, mái ngói, tường xây gạch do bà Chi xây dựng. Năm 2024, ông Võ Nguyên Hòa, bà Nguyễn Thị Thu Hà nhận thừa kế về nhà và đất của bà Chi; sau đó chuyển nhượng lại cho ông Bùi Quang Tuyên.
Ngày 19/7/2024, UBND xã Tam An đã tổ chức hòa giải vụ việc tranh chấp giữa hai bên, có sự tham dự của nhiều người trong tộc họ ông Nguyễn Công Bằng.
Tại biên bản hòa giải thể hiện, ông Nguyễn Công Bằng và những người có quyền lợi liên quan đều cho rằng, diện tích đất tranh chấp là của tộc họ, bà Chi qua đời thì phải trả lại. Còn ý kiến cán bộ chuyên môn xã Tam An lập luận, bà Chi được Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 1995, tại sao lúc đó gia đình ông Bằng không có ý kiến để lấy lại? Ông Tuyên là người nhận chuyển nhượng, không phải là người thừa kế từ bà Chi. Như vậy, ông Tuyên là người sở hữu hợp pháp. Cuộc hòa giải không thành, chủ trì cho rằng, các bên có quyền khởi kiện ra tòa để được giải quyết.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Công Bằng thống nhất với nội dung đơn kiến nghị do ông Nguyễn Công Kha gửi Báo Quảng Nam. Đồng thời cho biết, bà Chi qua đời đột ngột, không để lại di chúc thừa kế. Năm 2018, người trong tộc họ có đơn kiến nghị tập thể gửi UBND xã Tam An khi những người có liên quan liên hệ làm thủ tục thừa kế.
“Cho đến gần đây thì người trong tộc họ mới biết những người này đã lập được thủ tục thừa kế và diện tích đất trên đã được chuyển nhượng. Vì vậy gia đình tôi rất băn khoăn về tính pháp lý của việc lập thủ tục thừa kế này” - ông Bằng nói.
Về vấn đề này, theo ông Bùi Hậu (công chức địa chính - xây dựng - môi trường xã Tam An), bà Chi không để lại di chúc, căn cứ theo quy định pháp luật, những người có liên quan đã lập thủ tục hàng thừa kết thứ nhất. Có văn bản thừa kế này thì mới có cơ sở chứng thực thay đổi thông tin trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho bà Nguyễn Thị Chi.
Cụ thể, trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thể hiện nội dung: Ngày 1/3/2024, để thừa kế cho ông Võ Nguyên Hòa (SN 1976, TP.Hà Nội) và bà Nguyễn Thị Thu Hà (SN 1963, thôn An Hòa, xã Tam An); theo hồ sơ số 000094TK001 do Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Phú Ninh xác nhận.
Ngày 27/3/2024, chuyển nhượng cho ông Bùi Quang Tuyên (SN 1983, TP.Đà Nẵng); theo hồ sơ số 000170CN002 do Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Phú Ninh xác nhận. “Gia đình ông Nguyễn Công Bằng muốn tìm hiểu tính pháp lý thủ tục thừa kế này thì liên hệ Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Phú Ninh” - ông Hậu nói.