Xử lý rác thải hữu cơ bằng ruồi lính đen

Một chiếc thùng nhỏ, thoạt nhìn như được nuôi côn trùng thông thường, nhưng bên trong là cả một “dây chuyền sinh học” hoạt động trơn tru, khoa học, sử dụng vòng đời của ruồi lính đen để xử lý rác thải hữu cơ một cách tự nhiên, không mùi, không điện, không phát thải.

Đây là cách chị Lê Thị Thanh Nga - chủ Lò gạch cũ Farmstay (xã Duy Vinh, Duy Xuyên) xử lý rác thải hữu cơ tại trang trại của mình với tư duy “rác không phải là thứ bỏ đi, mà là tài nguyên nếu biết tận dụng”.

Chị Nga cho biết, trong thế giới tự nhiên có rất nhiều ruồi lính đen, được ví như là một “superhero” về xử lý rác. Loài ruồi này thích sống nơi ẩm ướt ở những bãi rác hữu cơ, chúng thường đậu trên lá cây, ít khi bay vào nhà như ruồi thường. Đặc biệt, ấu trùng của ruồi lính đen, thường gọi là sâu canxi, có khả năng tiêu thụ lượng lớn rác hữu cơ.

“Một ký sâu canxi có thể ăn hết 3kg rác/ngày. Với một thùng nuôi 5kg ấu trùng, mỗi ngày có thể xử lý 15kg rác gồm thức ăn thừa, vỏ rau củ, trái cây hư… hoàn toàn tự nhiên, không phát sinh mùi hôi hay nước thải độc hại” - chị Nga chia sẻ.

Bí quyết nằm ở thiết kế thùng nuôi đơn giản mà hiệu quả. Rác hữu cơ được bỏ vào thùng nhựa có nắp đậy, ở phía trên nắp có thiết kế đường ống dẫn dụ ruồi lính đen vào đẻ trứng bên trong. Sau đó, trứng sẽ nở thành sâu canxi và bắt đầu "xử lý" rác.

Khi sâu trưởng thành, chuẩn bị hóa thành ruồi, chúng ngừng ăn và tự bò ra khỏi thùng thông qua một đường ống dẫn đã được thiết kế sẵn, chiếc thùng này đặt ngay trên ao nhỏ cạnh ruộng lúa của mình. Từ đó những con sâu bò ra sẽ rơi thẳng xuống ao, trở thành thức ăn cho đàn vịt nuôi bên dưới. Đồng thời, nước từ quá trình phân hủy được chị tận dụng làm phân hữu cơ tưới rau vườn.

Chị Nga ví von thùng xử lý rác này là một “thùng ATM sinh học”, bởi không chỉ giúp giảm lượng rác hữu cơ thải ra môi trường mà còn tạo ra giá trị kép với thức ăn chăn nuôi, phân bón và tiết kiệm chi phí, thời gian xử lý rác hữu cơ.

Chị Nga cho rằng, hiện nay dù có nhiều chiến dịch phân loại rác thải tại nguồn nhưng chưa mang lại hiệu quả nhiều, vì người dân sau khi phân loại cũng không biết làm gì với rác thải đó. Có đến 70% là rác thải hữu cơ, có thể tái chế được, tuy nhiên ở vùng nông thôn thì chưa có công nghệ xử lý rác, người dân thường sẽ chôn lấp gây lãng phí tài nguyên lẫn ô nhiễm môi trường.

“Chúng ta có thể hạn chế rác nhựa bằng cách thay đổi thói quen tiêu dùng, nhưng rác hữu cơ thì ngày nào cũng có. Nếu không tái chế, không xử lý tại chỗ thì sớm muộn cũng thành gánh nặng cho chính mình và thế hệ sau” - chị Nga nói.

Chị Nga mong muốn mỗi gia đình hoặc các nhà hàng, khách sạn, tùy theo lượng rác sẽ có những chiếc thùng rác hữu cơ như thế này, có thể xử lý triệt để nguồn rác thải hữu cơ thải ra hàng ngày, vừa tạo ra nguồn thức ăn cho vật nuôi và phân bón cho cây trồng. “Đây thật sự là tài nguyên chứ không là rác thải” - chị Nga nói.