Đánh thức tiềm năng du lịch ở vùng sâm Ngọc Linh

Kết nối từ vườn sâm đến bản làng

Trên hành trình từ Trà Mai đến Trà Linh, từ Trà Cang lên Nóc Ông Trang hay Nóc Tăk Pổ ở Trà Tập... mỗi cung đường hiện ra như một nhát cắt sinh động về sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người nơi thượng nguồn sông Tranh.

Thác Tắk Chươm đổ xuống giữa rừng già như dải lụa trắng, đồi dẻ cổ thụ ở Trà Cang tỏa bóng trầm mặc suốt trăm năm, những mái nhà sàn lợp tranh của người Xơ Đăng vẫn vẹn nguyên hình hài qua thời gian...tất cả góp phần tạo nên hệ thống điểm đến phù hợp cho loại hình du lịch khám phá, du lịch sinh thái gắn với cộng đồng bản địa.

Chị Lê Thị Thanh Huyền - du khách đến từ Hà Nội sau hành trình khám phá vườn sâm Trà Linh và lưu trú tại làng Trà Nam cho biết: "Tôi đã đi nhiều vùng cao phía Bắc như Hà Giang, Mộc Châu, Điện Biên… nhưng cảm giác ở Nam Trà My hoàn toàn khác biệt. Ở đây có sự mộc mạc không phô trương, có không khí trong lành chưa bị bào mòn bởi cách khai thác du lịch đại trà và có con người đầy tình nghĩa. Buổi tối bên bếp lửa, nghe già làng kể chuyện rừng, tôi cảm giác như chạm đến phần ký ức sâu thẳm về một nền văn minh gắn liền với núi rừng".

Những nghi lễ truyền thống được duy trì qua bao thế hệ trong cộng đồng Xơ Đăng không đơn thuần là hoạt động tín ngưỡng, mà là sợi dây gắn kết bền chặt giữa con người với rừng, giữa hiện tại với ký ức tổ tiên. Trong bối cảnh nhiều địa phương vùng cao có nguy cơ đánh mất dần bản sắc bởi làn sóng hiện đại hóa, Nam Trà My lại giữ được sự nguyên sơ quý giá, làm nên ưu thế rõ rệt để phát triển dòng sản phẩm du lịch có chiều sâu văn hóa, phù hợp với thị hiếu mới của du khách trong và ngoài nước.

Anh Trần Văn Tài - hướng dẫn viên du lịch đánh giá: “Trong nhiều năm tổ chức tour đến các vùng cao, tôi thấy rõ xu hướng du khách ngày càng tìm kiếm các điểm đến vừa gần gũi với thiên nhiên, vừa có nét văn hóa độc đáo. Nam Trà My là một trong số hiếm hoi địa phương đáp ứng đủ hai tiêu chí đó. Ở đây, du khách có thể vào vườn sâm cùng người dân bản địa, học cách nhận biết dược liệu thật, sau đó tiếp tục hành trình về bản làng, trải nghiệm sinh hoạt truyền thống, nghỉ tại nhà sàn, ăn những món đặc sản chế biến từ rau rừng, cá suối. Những giá trị ấy tạo ra cảm xúc chân thật, thứ mà các khu du lịch hiện đại rất khó tái hiện.”

[VIDEO] - Các điểm đến ở vùng cao Nam Trà My:

Định hình điểm đến vùng cao

Không phải đến bây giờ Nam Trà My mới nghĩ đến chuyện làm du lịch. Từ nhiều năm nay, huyện đã xác định rõ định hướng phát triển “kép”: vừa bảo tồn sâm Ngọc Linh, vừa phát triển du lịch sinh thái gắn với cộng đồng. Trong đó, trọng tâm là xây dựng sản phẩm mang đặc trưng bản địa, giữ được tính nguyên bản của vùng cao và tăng cường nội lực từ cộng đồng dân cư.

Nam Trà My đã chủ động triển khai nhiều giải pháp, từ quy hoạch vùng trọng điểm đến đầu tư hạ tầng cơ bản tại các điểm tiềm năng. Các hoạt động hỗ trợ phát triển homestay, tập huấn kỹ năng làm du lịch cho người dân bản địa, tổ chức các sự kiện như “Ngày hội sâm Ngọc Linh”, “Không gian văn hóa Trà My”… được duy trì hằng năm, bước đầu tạo điểm nhấn nhận diện thương hiệu địa phương.

Bà Phạm Thị Mỹ Hạnh - Trưởng Phòng Văn hóa - Khoa học & Thông tin huyện Nam Trà My cho biết: “Chúng tôi xác định du lịch phải gắn với bản sắc và tạo thu nhập trực tiếp cho người dân. Hiện nay, huyện đang đẩy mạnh xây dựng làng du lịch nông thôn kiểu mẫu, từng bước nâng cấp dịch vụ và định hình sản phẩm đặc trưng như du lịch sâm, du lịch rừng già, du lịch lễ hội truyền thống…”

Từ năm 2024, huyện đã ban hành kế hoạch phát triển du lịch mang tính chiến lược, phân vùng rõ tiềm năng từng xã và kêu gọi sự tham gia của doanh nghiệp, hợp tác xã vào khai thác. Một số doanh nghiệp lớn đã khảo sát và bày tỏ quan tâm đến việc hình thành các tuyến du lịch kết nối Bắc Trà My, Nam Trà My với Kon Tum... tạo ra hành lang du lịch sinh thái, văn hóa xuyên vùng cao.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa tầm nhìn này, địa phương vẫn còn đối mặt nhiều thách thức như hạ tầng giao thông còn khó khăn, năng lực cung ứng dịch vụ chưa đồng đều và nguồn nhân lực thiếu chuyên môn. Huyện đang kiến nghị cấp trên tiếp tục hỗ trợ về kỹ thuật, nguồn vốn và chính sách ưu đãi để phát triển du lịch một cách bền vững, tránh việc khai thác ồ ạt làm mất đi bản sắc và tài nguyên tự nhiên.

“

Vùng đất này không tìm kiếm sự “bùng nổ” về lượt khách, mà đang chọn con đường phát triển bền vững, vừa bảo tồn vừa khai thác. Những giá trị từ thiên nhiên, con người, văn hóa và đặc biệt là thương hiệu sâm Ngọc Linh nếu được kết nối bài bản, chắc chắn sẽ đưa Nam Trà My trở thành điểm đến có vị thế trong bản đồ du lịch xanh của Quảng Nam và cả nước.

Bà Phạm Thị Mỹ Hạnh, Trưởng Phòng Văn hóa - Khoa học & Thông tin huyện Nam Trà My