Đông Nam Á, sức hút vào AI

Sự trỗi dậy của trung tâm dữ liệu AI

Kể từ tháng 1/2023, các “gã khổng lồ” công nghệ như Microsoft, Google và Amazon cam kết và triển khai đầu tư 50 tỷ USD vào lĩnh vực AI tại Đông Nam Á, phản ánh sự công nhận ngày càng tăng đối với khu vực như một trung tâm đang phát triển mạnh mẽ về đổi mới AI. Vì thế năm 2024 chứng kiến sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu để đáp ứng nhu cầu phát triển và ứng dụng AI ngày càng tăng. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024, Đông Nam Á thu hút 30 tỷ USD vào AI.

Ví như, Tập đoàn Oracle công bố đầu tư ít nhất 6,5 tỷ USD vào khu vực đám mây công cộng tại Malaysia, hiện đại hóa các ứng dụng kỹ thuật số, hỗ trợ kế hoạch đầy tham vọng của Malaysia về việc xây dựng 3.000 nhà máy thông minh vào năm 2030. Khoản đầu tư của Oracle theo sau một loạt cam kết tương tự để thành lập các trung tâm dữ liệu AI tại Malaysia nói chung và các nước trong khu vực từ Amazon, Microsoft và Google.

Amazon công bố khoản đầu tư 9 tỷ USD vào cơ sở hạ tầng đám mây hiện có của tập đoàn tại Singapore trong khi Google tăng đầu tư vào cơ sở hạ tầng lên 6,7 tỷ USD, hoàn thành trung tâm dữ liệu thứ tư của tập đoàn tại đây. Hiện có hơn 500 lao động làm việc tại các trung tâm dữ liệu của Google tại Singapore.

Sự hiện diện của các đại gia công nghệ cùng hàng tỷ USD xây dựng trung tâm dữ liệu và mở rộng cơ sở hạ tầng đám mây tại Thái Lan và Indonesia góp thêm bầu không khí sôi động trong xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển và khai thác tiềm năng của AI trong khu vực.

Tháng 12/2024, tỷ phú Jensen Huang - nhà sáng lập, Chủ tịch Tập đoàn Nvidia có giá trị vốn 3.650 tỷ USD, muốn Việt Nam trở thành “ngôi nhà thứ hai” của Nvidia khi ký kết thỏa thuận với Chính phủ Việt Nam về hợp tác thành lập 2 trung tâm AI tại Việt Nam: trung tâm nghiên cứu và phát triển AI và trung tâm dữ liệu AI. “AI là cơ hội phi thường cho Việt Nam” - ông Jensen Huang phát biểu.

Lợi thế và chiến lược của Đông Nam Á

Ngoài thuận lợi về vị trí địa lý, một trung tâm sản xuất quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, chi phí lao động cạnh tranh, nguồn tài năng, năng lượng giá rẻ và ổn định hơn nhiều khu vực khác..., cơ cấu dân số trẻ và am hiểu công nghệ kết hợp với sự hỗ trợ của chính phủ để thúc đẩy AI trong khu vực đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy nhanh quá trình áp dụng AI.

Hiện Đông Nam Á có hơn 672 triệu người gồm 200 triệu người trong độ tuổi từ 15 đến 34 và tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh cao từ 65 - 90% trong dân số khu vực. Khoản đầu tư bứt phá mạnh mẽ vào các trung tâm dữ liệu của Đông Nam Á là một phần trong nỗ lực toàn cầu nhằm đầu tư nâng cao năng lực điện toán để thúc đẩy các dịch vụ AI mới.

Ở cấp độ khu vực, Hiệp hội Các quốc gia khu vực Đông Nam Á (ASEAN) đưa ra các sáng kiến ​​như Hướng dẫn của ASEAN về quản trị và đạo đức AI, Nhóm công tác ASEAN về AI để thúc đẩy các nỗ lực hợp tác và sử dụng AI có đạo đức, trách nhiệm trên khắp các quốc gia thành viên. Cạnh đó, việc xúc tiến thành lập Thỏa thuận khung kinh tế số (DEFA), dự kiến sẽ kết thúc đàm phán vào cuối năm 2025, kỳ vọng giúp thúc đẩy các quy định về dữ liệu xuyên biên giới trong khu vực, hướng đến các hệ thống AI đáng tin cậy và chính xác hơn.

Trong khi đó, các nền kinh tế thành viên ASEAN xây dựng các chiến lược quốc gia về AI, điển hình NAIS 2.0 của Singapore tích hợp công nghệ vào nhiều lĩnh vực khác nhau. Chiến lược của Việt Nam đến năm 2030 xác định rõ, AI là một lĩnh vực công nghệ nền tảng của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, góp phần quan trọng tạo bước đột phá về năng lực sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy phát triển kinh tế tăng trưởng bền vững.

Ở cấp độ tư nhân, báo cáo e-Conomy SEA năm 2024 ca ngợi với thời gian quay vòng ngắn đáng kinh ngạc, các công ty công nghệ lớn trong khu vực như Gojek, Grab và Lazada tận dụng AI trong hoạt động kinh doanh, từ dự đoán nhu cầu đến các đề xuất được cá nhân hóa, nâng cao hoạt động kinh doanh và lợi nhuận của công ty.

Tận dụng sức mạnh của AI

Chuyên gia Satria Mahesya Muhammad tại Viện nghiên cứu kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) cho rằng, để tận dụng sức mạnh chuyển đổi của AI và thiết lập tương lai rộng mở, Đông Nam Á phải đầu tư cơ sở hạ tầng, an ninh mạng, nâng cao nhận thức về dữ liệu và thúc đẩy chia sẻ dữ liệu trong khu vực.

Cạnh đó, các trung tâm dữ liệu AI đòi hỏi sự hoạt động bền vững, tiết kiệm năng lượng trong khi vẫn đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế kỹ thuật số đang phát triển. Đào tạo nguồn nhân lực địa phương và hài hòa các sáng kiến ​​chính sách AI thông qua các nỗ lực do ASEAN dẫn đầu, khu vực có thể tạo ra một hệ sinh thái AI kiên cường, toàn diện và có nền tảng đạo đức, thúc đẩy phát triển bền vững và cải thiện cuộc sống hàng triệu người.