Nếu có thêm cuộc đời nữa, tôi vẫn theo nghề báo!

Thật lòng ngày ấy, tuổi trẻ tôi đón nhận mọi sự phân công trên tinh thần vừa ý thức tổ chức, vừa hồn nhiên không chút so đo tính toán.

1. Sau thời gian ngắn thực hiện nhiệm vụ Tổ chức trị sự thì Ban Biên tập chuyển tôi sang làm phóng viên tập sự thuộc Phòng Văn hóa - xã hội. Đây là thách thức lớn với tôi. Thời còn đi học ở trường trung học Trần Quý Cáp - Hội An, tôi yêu thích môn văn, dành nhiều thời gian tìm đọc sách báo, tạp chí… cảm nhận được những tác phẩm hay, nhưng viết báo thì chưa một lần!

Bài báo đầu tiên được đăng là câu chuyện cảnh giác có tít đề: “Chuyện bất ngờ của một vụ án”. Nội dung bài báo kể lại việc một anh cán bộ bị mất chiếc xe đạp hiệu “Phượng Hoàng” mang từ miền Bắc về (phương tiện tài sản quý hiếm lúc bấy giờ). Thủ phạm là một bé gái lang thang ăn xin tại khu vực chợ Cồn (Đà Nẵng).

Thời gian sau đó tôi theo học hơn 2 năm lớp quản lý kinh tế nông nghiệp tại Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc 4, từ đó những bài báo tiếp theo tôi thường viết về đề tài nông nghiệp - nông thôn - nông dân và đặc biệt phong trào hợp tác hóa nông nghiệp đang sôi động ở tỉnh nhà.

Hơn 30 năm theo nghề, tôi không nhớ đã viết bao nhiêu bài báo, bao nhọc nhằn gian khổ mình đã trải qua. Nhưng có một điều chắc chắn là đề tài về nông nghiệp chiếm số lượng lớn.

Nghề báo là một nghề nguy hiểm, tôi từng có lần bị hăm dọa, đuổi đánh và “bi hài” hơn nữa là rơi vào tình cảnh như con cá nằm “trên thớt dưới dao”. Vì thế, tôi nghĩ người làm báo ít nhiều phải có “khiếu” và cả sự gan dạ, lòng tin, sự dấn thân.

Trong “khiếu” này có cả khối óc, đôi mắt nhìn xa, thấy được những điều nên hoặc không nên viết và biết rung cảm trước cái hay, cái đẹp… Cái “khiếu” đó là trời cho, nhưng cũng có phần do mình học hỏi, tích lũy trong quá trình làm nghề.

2. Làm báo phải yêu nghề và lao động hết mình, khổ công rèn luyện. Với riêng tôi, đó là hành trình đi nhiều, nghĩ nhiều và cố gắng viết nhiều để nâng cao tay nghề. Được cùng nhà báo kỳ cựu Tạ Xuân Linh theo dõi mảng nông - lâm - thủy lợi, tôi học ở anh sự “tự thân vận động” đi vào cuộc sống, chịu khó học, khai thác tư liệu đến cách hành văn, dùng ngôn ngữ, chi tiết…

Thấy chuyên mục “Người thăm đồng” do anh phụ trách, được nhiều bạn đọc yêu thích, tôi mạnh dạn thử sức mình với các bài viết “Ăn quả nhớ người trồng cây”, “Thủy lợi hóa thủy hại”, “Nên hay không làm lúa vụ đông ?”, “Khu đất hình dấu?”. Còn ở chuyên mục “Người dọn phố”, tôi có bài “49 gặp 50” hay “Tại mình tại ả, tại cả đôi bên”… với lời văn ngắn gọn dí dỏm, chân thực.

Tôi nhận thấy mình là người chịu khó viết, viết bằng sự rung cảm trái tim. Cùng chia sẻ trăn trở cái lo của nhà nông khi cây lúa gặp thời tiết rét lạnh kéo dài, lúc gánh chịu nắng hạn thiếu nước bởi gió tây nam khô nóng, hoặc khi mưa lũ ngập đồng… Ở thời kỳ cả nước sản xuất lương thực chưa đủ ăn. Nông dân đã phải làm 3 vụ lúa/năm còn tính làm thêm vụ lúa đông may rủi!

Được bạn bè, đồng nghiệp động viên, khích lệ, tôi đã có bài: “Đại Phước - HTX 20 tấn lúa/ha” đăng trên báo Quân đội nhân dân; viết “Người ươm cây cần mẫn” tại xã Bình Dương (Thăng Bình) đăng ở các báo Phụ nữ, Người Lao động TP.Hồ Chí Minh.

Những cây phi lao giống của bà chủ vườn ươm Hà Thị Toan đã góp phần khích lệ để cả xã trồng được hàng triệu cây phi lao, biến vùng cát trắng Bình Dương sau chiến tranh được phủ xanh thành rừng ven biển, chắn gió chắn cát, chắn sóng, giữ mạch nước ngầm… và Bình Dương đã đón nhận danh hiệu xã Anh hùng Lao động.

3. Đầu năm 1997, với sự kiện tái lập tỉnh, Báo Quảng Nam ra đời, tôi cùng 14 anh chị em được phân công đi vào tỉnh mới, xây dựng và phát triển Báo Quảng Nam. Ngày 7/1/1997, tôi được cấp trên bổ nhiệm Phó Tổng biên tập, từ một phóng viên chuyên lo viết bài, đưa tin nay sang làm quản lý.

Với tôi, đây là thử thách lớn khi tất cả đều “vạn sự khởi đầu nan”. Cơ quan tạm thời ở 2 nơi: Tòa soạn làm việc ở 42 Trần Phú, Đà Nẵng; phóng viên tác nghiệp ở 20 Phan Bội Châu Tam Kỳ “ăn cơm tập thể, nằm giường cá nhân”.

Lúc bấy giờ báo khổ lớn (42x58cm) xuất bản tuần 4 kỳ: Thứ Ba, Năm, Bảy và Quảng Nam Chủ nhật. Còn nhớ, dạo đó khoảng tháng 5 năm 1997, Đại sứ quán Nhật Bản tại Hà Nội mời Tổng Biên tập Hồ Duy Lệ thăm đất nước “Mặt trời mọc” thời gian 10 ngày, tôi thay thế trực tiếp duyệt in 7 số báo mới cảm nhận được chiếc ghế trách nhiệm thật nặng nề mà Tổng Biên tập ngồi “nóng” thế nào.

Nhớ đợt đó, Văn phòng Tỉnh ủy Quảng Nam gửi nội dung Báo cáo dự thảo văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII (đã đánh lưu vào đĩa mềm) chỉ đạo Báo Quảng Nam in và phát hành sớm rộng rãi để cán bộ, nhân dân tham gia góp ý.

Chấp hành, tòa soạn dàn nội dung ra cả 2 trang (2 và 3) trang trọng bề thế, ngặt nỗi chữ nhỏ, số chữ không đầy 2 trang. Đánh lại font chữ khác thì không kịp. Trao đổi bàn bạc có ý kiến góp ý “thêm” nội dung quảng cáo vào cuối 2 trang.

Cân nhắc một hồi, tôi quyết định gọi điện vào Văn phòng Tỉnh ủy ở Tam Kỳ xin cho hoãn, sẽ in vào số báo sau. Không lâu sau, trong một lần giao ban tại Văn phòng Tỉnh ủy, Bí thư Mai Thúc Lân nhắc nhở: “Báo nếu thiếu tiền thì báo cáo, chứ không đăng quảng cáo tràn lan”.

4. Sau 28 năm, cùng với sự đi lên của đất nước, Báo Quảng Nam và Báo Đà Nẵng đều có sự phát triển không ngừng. Chuẩn bị kỷ niệm 100 năm Ngày báo chí Cách mạng Việt Nam, Báo Quảng Nam và Báo Đà Nẵng chuẩn bị cho ngày hợp nhất với lực lượng người làm báo đông đảo được đào tạo chính quy, bài bản, thành thạo công nghệ làm báo với sự hỗ trợ của nền tảng internet, chuyên nghiệp và hiện đại hơn.

Nhưng tôi nghĩ, trong nghề báo, để thể hiện “ưu thế” của báo chí, công nghệ cũng chỉ là phương tiện, quyết định vẫn là con người - những nhà báo có lương tâm và trách nhiệm xã hội, có lý tưởng đấu tranh, kinh nghiệm, sự từng trải và đam mê nghề nghiệp. Để có được những điều ấy, người làm báo phải thường xuyên rèn luyện, trau dồi, bổ sung kiến thức từ thực tiễn, học tập suốt đời.

Có người bảo “tính cách quyết định số phận”, còn tôi hằng tâm niệm cần sống chân thật với mọi người. Bởi cuộc sống có nhiều điều quan trọng hơn của cải, vật chất.

Tôi cũng như ai, đều mong ước cuộc sống đầy đủ, giàu có, nhưng bản thân đã trải qua thời kỳ khó khăn nên luôn cố gắng vượt qua cám dỗ để giữ sự trong sáng với nghề.

Dấn thân theo nghề báo yêu cầu đó càng bức thiết hơn. Bởi chỉ có chân thành với nhân dân, với bạn bè đồng nghiệp, đoàn kết gắn bó thì mới nhận được sự tin cậy, được họ cung cấp những tư liệu thật, để quá trình tác nghiệp tránh được những méo mó sai lệch, từ đó được sống trọn vẹn với nghề.

Nghỉ hưu đã 16 năm, thỉnh thoảng tôi vẫn cố gắng viết những điều mình thích khi có cảm xúc, như một sự tồn tại. Nếu có thêm cuộc đời nữa, tôi vẫn theo nghề báo. Bởi với tôi dù đó là một nghề nguy hiểm nhưng hạnh phúc và có nhiều niềm vui.