Phát triển chuỗi giá trị từ tràm

Mở rộng diện tích

Tổ hợp tác (THT) Dầu tràm Linh Vũ đang liên kết với 20 hộ dân ở thôn Tây Giang để trồng tràm, thu mua lá chế biến tinh dầu.

Bà Liên Thị Thảnh đang tham gia chuỗi liên kết với 500m² diện tích trồng tràm cho biết, cây sinh trưởng nhanh, chỉ sau 2 năm trồng là thu hoạch được lá, mỗi năm 3 lần.

Theo bà Thảnh, mỗi ký lá tràm bán được 5 nghìn đồng nên canh tác loại cây trồng này mỗi năm tôi có nguồn thu gần 10 triệu đồng. THT Dầu tràm Linh Vũ có nhu cầu mua thêm nên sẽ mở rộng diện tích trồng tràm để tăng thu nhập.

Chị Bùi Thị Nguyệt - Tổ trưởng THT Dầu tràm Linh Vũ cho biết, rừng tràm tự nhiên trên địa bàn chưa được nhân giống nên phải mua giống tràm từ tỉnh Thừa Thiên Huế về cung cấp cho 20 hộ dân trồng, cây sinh trưởng chưa nhanh, sản lượng thu được chưa đạt yêu cầu.

“Rất mong các ngành chức năng của tỉnh, huyện, xã tạo điều kiện, giúp đỡ chúng tôi nhân giống tràm bản địa, trồng đại trà trên địa bàn, đáp ứng được nhu cầu chiết xuất tinh dầu tràm ngày một tăng thêm” - chị Nguyệt nói.

Ông Nguyễn Phi Thạnh - Giám đốc Sở KH-CN thông tin, TS. Nguyễn Hồ Lam (Trường Đại học Nông lâm Huế) đang phối hợp với THT Dầu tràm Linh Vũ tiến hành các bước để thực hiện đề tài khoa học: Nghiên cứu hoàn thiện quy trình canh tác và công nghệ sản xuất tinh dầu cây tràm gió trên vùng đất cát tại xã Bình Sa, Thăng Bình. Theo đó, mục tiêu là tạo vùng nguyên liệu tràm; nâng cao sản lượng, chất lượng tinh dầu tràm so với các sản phẩm tinh dầu tràm khác trên toàn quốc; tăng thu nhập người dân nông thôn.

Khi đi tham quan rừng tràm tự nhiên ở thôn Tây Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu nói, cần chọn cây tràm đầu dòng để nhân giống vô tính bằng cách hom cành, tăng quy mô diện tích trồng tràm trên địa bàn.

Chuỗi giá trị cây tràm đã bước đầu hình thành đem lại thu nhập cho người dân và THT, cần nhân rộng. Hiện nay, từ cây giống, cách trồng, quy trình chăm sóc, phương pháp thu hoạch lá tràm đều tự phát, dựa vào kinh nghiệm.

THT Dầu tràm Linh Vũ cần nâng cấp thành hợp tác xã, phối hợp chặt chẽ với Sở KH-CN để tiến hành các bước, thực hiện đề tài khoa học về nhân giống, áp dụng quy trình kỹ thuật bài bản.

Sở NN&PTNT giúp chủ thể OCOP tiếp cận các cơ chế, chính sách, liên kết sản xuất theo chuỗi, kinh tế vườn và trang trại để tăng quy mô canh tác tràm trong thời gian đến. Ngành kiểm lâm cũng cần vào cuộc để bảo vệ, giám sát, giúp đỡ chủ thể OCOP trồng tràm.

Ông Nguyễn Văn Húy - Phó Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình cho biết, thôn Tây Giang nói riêng, xã Bình Sa nói chung, có đến hàng trăm héc ta diện tích phù hợp với canh tác cây trồng tràm bản địa nên sẽ có quy hoạch về vùng trồng nguyên liệu này. Chính quyền huyện, xã tạo mọi điều kiện để THT Dầu tràm Linh Vũ liên kết với người dân tăng quy mô, mở rộng diện tích trồng tràm.

Chế biến sâu hơn

Theo ông Trần Út - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, một khi đã tăng quy mô diện tích trồng tràm thì THT Dầu tràm Linh Vũ cần phải thay đổi công nghệ chiết xuất tinh dầu. Hiện tại cách nấu sôi lá tràm bằng đun củi thô sơ có thể ảnh hưởng không tốt đến môi trường. Trong khi đó, cách làm này rất tốn kém lại hao hụt tinh dầu tràm đến gần 30%.

Bởi vậy, trước mắt, THT Dầu tràm cần thay dùng củi bằng năng lượng mặt trời. Về chiết xuất tinh dầu tràm, có nhiều cách mới hiện đại, cần tìm hiểu, ứng dụng phù hợp. Hiện tại, phải 250kg lá tràm mới chiết xuất được 1 lít tinh dầu tràm nguyên chất. Thay đổi công nghệ sẽ giúp THT Dầu tràm Linh Vũ giảm nguyên liệu đầu vào, tăng tinh dầu tràm đầu ra, thu lợi lớn hơn.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu cho rằng, mỗi năm cung cấp ra thị trường gần 2.000 lít tinh dầu tràm là thành quả khá lớn của THT Dầu tràm Linh Vũ. Sản phẩm hàng hóa được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH-CN) cấp giấy chứng nhận “Nhãn hiệu ưa dùng”, tạp chí Công Thương trao cúp, chứng nhận được người tiêu dùng bình chọn 100 thương hiệu sản phẩm dịch vụ nổi tiếng là rất đáng ghi nhận.

“Chất lượng tinh dầu tràm Linh Vũ còn được nâng cao hơn nữa khi giống tràm bản địa được canh tác đại trà lấy lá làm nguyên liệu chế biến. Để đón đầu, rộng mở thị trường, THT Dầu tràm Linh Vũ cần thay đổi công nghệ để chế biến sâu hơn, khẳng định vị thế, nâng cao năng lực cạnh tranh, nhận tín nhiệm lớn của người tiêu dùng” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu nói.