Đấu tranh phòng chống tội phạm lĩnh vực bảo hiểm xã hội: Cần chế tài mạnh hơn

Vi phạm có chiều hướng phức tạp

Ngày 21.1.2022, Bộ Công an và BHXH Việt Nam ký kết quy chế về thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng chống tội phạm lĩnh vực BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Tuy nhiên, theo đánh giá, trên địa bàn tỉnh công tác này vẫn còn nhiều tồn tại.

Theo báo cáo, trong năm 2022, Công an tỉnh Quảng Nam không thụ lý kiến nghị khởi tố cũng như không khởi tố vụ án nào liên quan đến lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN. Hiện Phòng PC03 Công an tỉnh đang thụ lý xác minh 1 tin báo, tố giác về hành vi có dấu hiệu phạm tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động.

Đại diện BHXH huyện Phú Ninh chia sẻ, vẫn chưa có biện pháp, giải pháp hiệu quả nhằm hạn chế tình trạng doanh nghiệp vi phạm các quy định của pháp luật về lao động, Luật BHXH, Luật BHYT. Tình trạng doanh nghiệp trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT vẫn còn xảy ra trên địa bàn huyện.

“Ý thức trách nhiệm của chủ sử dụng lao động chưa cao. Trong khi đó, việc xử lý các hành vi vi phạm bằng chế tài hành chính còn nhẹ, BHXH cấp huyện không có thẩm quyền khởi kiện ra tòa đối với các đơn vị nợ đọng lớn, kéo dài.

Sự phối hợp giữa các cơ quan trong tổ chức thực hiện Luật BHXH, BHYT chưa thường xuyên, xử lý sau kiểm tra chưa được quan tâm đúng mức” - ông Nguyễn Cảnh Dũng, Giám đốc BHXH huyện Phú Ninh nói.

Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh thông tin, công tác phối hợp giữa đơn vị và BHXH đã tạo ra nhiều chuyển biến, nhất là trong việc tổ chức kiểm tra, thu hồi các khoản nợ BHXH lớn, đạt hiệu quả cao.

Tuy nhiên, việc xử lý đối với các hành vi vi phạm lĩnh vực này còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là việc chứng minh hành vi chiếm dụng BHXH. Đơn vị này đề nghị công tác thông tin, trao đổi giữa hai ngành cần được thực hiện kịp thời, tích cực hơn nữa, phối hợp tốt, phòng ngừa ngay từ đầu để hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật, hạn chế thấp nhất thiệt hại xảy ra.

Chủ động trao đổi thông tin

Đại tá Nguyễn Thành Long - Phó Giám đốc Công an tỉnh nói, thời gian qua giữa Công an tỉnh và BHXH tỉnh đã tăng cường công tác phối hợp, gần đây nhất, vào ngày 29.9, hai đơn vị đã ký kết quy chế phối hợp trong phòng chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.

“Thời gian đến, Bộ Công an, BHXH Việt Nam cần có kiến nghị để cấp trên tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan lĩnh vực BHXH, các quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực này, bổ sung sửa đổi chế tài theo hướng tăng mức phạt, tạo được hiệu quả răn đe.

Đối với Bộ Công an, BHXH Việt Nam, Công an tỉnh mong muốn sẽ thường xuyên kết nối, trao đổi thông tin từ cấp bộ để phối hợp thực hiện nghiệp vụ, kịp thời xử lý các vụ việc trên địa bàn, chủ động nắm tình hình tham mưu các vụ việc liên quan” - Đại tá Nguyễn Thành Long nói.

Thiếu tướng Nguyễn Bạch Đằng - Phó Cục trưởng Cục An ninh chính trị nội bộ nhận định, tình trạng vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN có chiều hướng gia tăng và xảy ra rất đa dạng dưới nhiều hình thức khác nhau.

Đặc biệt có nhiều trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng, không chỉ gây thiệt hại về vật chất, ảnh hưởng đến nguồn quỹ BHXH, BHYT mà còn ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Một số đơn vị sử dụng lao động cũng lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp đã có những hành vi trốn đóng, chậm đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài, gây ảnh hưởng đến quyền lợi và lợi ích của người tham gia BHXH, BHYT, BHTN.

“Chế tài hiện tại thiếu tính răn đe, tỷ lệ xử lý chưa cao khiến hiệu quả răn đe còn yếu. Đối với Quảng Nam, dù không quá phức tạp như một số địa phương khác, nhưng những hạn chế tồn tại trong việc phối hợp vẫn còn nhiều, có trường hợp cán bộ của BHXH bị xử lý hình sự vì thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Thời gian tới, Công an tỉnh và BHXH cần tiếp tục rút kinh nghiệm về những vụ việc đã xảy ra, chủ động trao đổi thông tin, có phương án xử lý các vụ việc có dấu hiệu vi phạm, tiếp tục phát huy hiệu quả quy chế đã ký kết.

Từng đơn vị căn cứ vai trò, nhiệm vụ cần xác định rõ trách nhiệm, chủ động đề xuất, thực hiện các phần việc trong quy chế, tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra. Từ đó, kịp thời phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn, xử lý các cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật, tội phạm liên quan đến lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN, nhất là hành vi trốn đóng, gian lận, trục lợi quỹ BHXH, BHYT, BHTN” - Thiếu tướng Nguyễn Bạch Đằng nói.