Một người Kinh nặng lòng với văn hóa Cơ Tu

Duyên với núi rừng

Lần đầu nghe Nguyễn Văn Sao trò chuyện với bà con Cơ Tu, ai cũng nghĩ rằng anh là người bản địa. Bởi Sao không chỉ nói thành thạo tiếng Cơ Tu mà còn rất am hiểu phong tục tập quán của đồng bào.

Anh Sao kể, năm 2000, ở tuổi đôi mươi, anh rời quê hương Nam Định vào Quảng Nam thi công đường Hồ Chí Minh thuộc địa phận huyện Hiên (nay thuộc huyện Đông Giang và Tây Giang).

Những năm tháng làm việc xa quê, được đồng bào che chở giúp đỡ, anh ngày càng gắn bó và xem vùng núi Quảng Nam như quê hương thứ hai của mình.

Và cũng trong thời gian làm việc tại đây, anh đã phải lòng và nên duyên chồng vợ với chị Arất Cúc. Vì thế, khi công trình đường Hồ Chí Minh hoàn thành, anh đã chọn ở lại Tây Giang lập nghiệp. Anh tâm sự, từ chỗ yêu quý cái tình bà con, anh bắt đầu học nói rồi tìm hiểu phong tục tập quán đồng bào.

Anh Sao đi khắp các bản làng xa xôi ở huyện Nam Giang, Đông Giang, thậm chí sang Lào để tìm hiểu ngôn ngữ và văn hóa truyền thống Cơ Tu.

“Mới đầu tiếp xúc cũng gặp nhiều khó khăn, bỡ ngỡ. Cuộc sống bà con Cơ Tu hồi đó khó khăn lắm, nhưng họ luôn sẵn sàng giúp đỡ những người từ nơi khác đến.

Có thể họ không có gì ăn, nhưng họ sẵn sàng nhường thức ăn ngon nhất cho mình. Càng gắn bó tôi càng trân quý tình cảm bà con nơi đây. Đặc biệt các già làng hết lòng giúp đỡ tôi trong mọi điều kiện” - anh Sao tâm sự.

Tích cực xây dựng nông thôn mới

Những năm sống ở vùng cao biên giới, nhận thấy cuộc sống bà con còn lắm khó khăn, anh Sao đã tự mày mò, tìm hiểu mô hình trồng trọt, chăn nuôi.

Miệng nói tay làm, anh phát rẫy trồng chuối, trồng keo, trồng các loại hoa màu để bán tại các chợ, thu mua nông sản bà con và kết nối tiêu thụ với các thương lái dưới xuôi...

Không chỉ làm giàu cho gia đình, anh còn hướng dẫn để người dân làm theo. Năm 2016, sau khi được kết nạp Đảng, anh Sao được tín nhiệm bầu làm Trưởng thôn Agrồng, rồi làm Phó Bí thư Chi bộ thôn. Đến năm 2023, anh được tiếp tục bầu làm Trưởng ban Công tác mặt trận thôn.

Cuộc sống của người dân vùng cao dần đổi thay, nhưng nhiều giá trị văn hóa của dân tộc đang đứng trước nguy cơ mai một. “Nhiều bạn trẻ Cơ Tu lại không thích nói tiếng dân tộc mình, không muốn tìm hiểu các phong tục tập quán dân tộc mình. Tôi ngày nào cũng học hỏi, tìm hiểu chút ít từ các già làng, chỉ mong những gì tốt đẹp của Cơ Tu không bị mất đi” - anh Sao nói.

Không chỉ là tấm gương sáng trong nỗ lực gìn giữ giá trị văn hóa, anh Sao còn tích cực trong phong trào xây dựng nông thôn mới, xóa bỏ hủ tục và tham gia các hoạt động xã hội.

Bà con trong thôn ai gặp khó khăn, anh đều đến tận nhà tìm hiểu, giúp đỡ tận tình. Đặc biệt, với những người miền xuôi mới lên lập nghiệp, anh đến giúp họ học tiếng Cơ Tu, làm quen với phong tục, tập quán người dân địa phương.

Ông Bhriu Liếc (ở thôn Agrồng, nguyên Bí thư Huyện ủy Tây Giang) cho hay, hiện nay nhiều bạn trẻ Cơ Tu ở các thôn, bản vùng cao của tỉnh không mấy mặn mà với văn hóa truyền thống dân tộc.

Thậm chí, nhiều người không thích nói hoặc không biết nói tiếng của dân tộc mình. Ấy vậy mà, có người từ nơi khác đến sinh sống, làm việc tại các thôn, bản của đồng bào Cơ Tu luôn mang lòng yêu quý văn hóa, trân trọng những giá trị truyền thống nơi đây, như anh Nguyễn Văn Sao là điều rất đáng quý.

Ông Blúp Ấm Lòng - Bí thư Đảng ủy xã A Tiêng nhận xét, anh Sao là người dân tộc Kinh nhưng lại thành thạo tiếng Cơ Tu, am hiểu văn hóa Cơ Tu.

Nhờ đó, anh vận động người dân địa phương cách phát triển kinh tế, chăm sóc nuôi dạy con cái, thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước…

Với vai trò Trưởng ban Công tác mặt trận thôn, anh gương mẫu, có nhiều đóng góp trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Mới đây, anh vận động bà con hiến đất hoàn thành các tuyến đường bê tông nông thôn, gươl thôn, trồng cây xanh…

Bài viết tham dự cuộc thi báo chí “Lan tỏa năng lượng tích cực vì khát vọng Quảng Nam”